Er waren bloemen en er was champagne om te toosten op de goede afloop. De Nederlandse journalist Okke Ornstein keerde vorige week terug in Nederland en hief maandagmiddag samen met zijn partner Kimberlyn David, dochter Esther Ornstein, advocaat Channa Samkalden en bestuursleden en secretariaat van de NVJ het glas op de samenwerking in de periode dat Ornstein gevangen zat in Panama. ‘Heel veel dank voor wat jullie hebben gedaan, dankzij alle teamwerk op zoveel niveaus zijn we zo ver gekomen.’
v.l.n.r Kimberlyn David, Esther Ornstein en zoon, Okke Ornstein en Channa Samkalden
De Nederlandse journalist Okke Ornstein werd 15 november 2016 bij binnenkomst in Panama opgepakt en vastgezet. Ornstein hing een gevangenisstraf van 20 maanden boven het hoofd vanwege smaad en laster. De journalist had artikelen geschreven over de dubieuze activiteiten van de Canadese zakenman Monte Friesner in Panama. De NVJ veroordeelde de arrestatie scherp. Uiteindelijk kreeg de journalist gratie van president Varela en werd hij op 24 december vrijgelaten.
Over zijn arrestatie zegt Ornstein: ‘De bedoeling was om naar Panama te gaan en tot ongeveer half januari te blijven en terug te keren naar Nederland.’ Het liep anders. ‘Ik wist wel dat er iets aan de hand was, maar de advocaat die ik had ingehuurd vertelde me dat ik me niet al te druk hoefde te maken. Dat bleek anders te liggen. Het ergste daarbij was dat bij een strafoplegging van 20 maanden die straf binnen 20 maanden moet worden uitgevoerd, anders verloopt die straf. Ik zat er nog maar vijf maanden vandaan, dus als ik dat had geweten was ik in Nederland gebleven.’
Gedurende zijn gevangenschap heeft Ornstein zich weinig alleen gevoeld. Hij kreeg bezoek van de ambassadeur en ambassademedewerkers en van zijn partner en dochter. Het contact met de ambassade was na zijn arrestatie snel gelegd. ‘Dat gaf een prettig gevoel. Bij dat eerste contact werd ook al gezegd dat er contact was geweest met de NVJ en later kwamen daar ook andere instanties, zoals Free Press Unlimited bij. Ik wist dat er buiten de gevangenis gewerkt werd aan zijn vrijlating en het was vrij snel duidelijk dat we ons zouden inspannen voor gratie.’ Uiteindelijk zat Ornstein iets meer dan vier weken gevangen. ‘Dat is niet zoveel in vergelijking met de gevangen journalisten in bijvoorbeeld Turkije of Egypte.’
Ornstein verbleef in een van de paviljoens binnen de Renacer gevangenis. ‘Er waren kamers met stapelbedden. De bovenste bedden waren behangen met gordijnen waarmee ‘kamertjes’ waren gecreëerd. Zelf had ik niet de behoefte om me te settelen.’ Wel vond hij het jammer dat hij geen microfoon en camera bij zich had. Hij zat in de gevangenis met onder andere een kroongetuige die voor de geheime dienst had gewerkt, een man die twee moorden op zijn geweten had na diefstal van zijn drugs en een man die bij de grens met Colombia met een kilo cocaïne werd opgepakt. ‘Ik heb pakken met aantekeningen gemaakt.’
Nu hij in Nederland is teruggekeerd hoort hij nog steeds nieuwe dingen die hier zijn ondernomen voor zijn zaak. ‘Ik heb naar nieuwe radio-fragmenten geluisterd en ik las ook dat Ebru Umar een column over me had geschreven. Dat zij zich voor mij inzette, vind ik erg sjiek.’
De bedoeling is dat Ornstein in Nederland zijn praktijk gaat opbouwen. Hij is uitgenodigd om zijn verhalen op te schrijven. Wel zal hij regelmatig naar Panama afreizen – zijn veertienjarige dochter woont nog in Panama. Verder is zijn zaak opgepakt door de Inter-American Commission on Human Rights, die zich inzet voor de bescherming van mensenrechten op het Amerikaanse continent. ‘Behalve de daadwerkelijke schade wil ik ook graag af van mijn strafblad. Ik heb gratie gekregen, maar mijn straf is blijven staan. Dat maakt het aanvragen van onder andere visa ingewikkeld.’
