#WijzijndeNVJ. Van starters tot jubilarissen, van actieve bestuursleden tot mensen die de NVJ een warm hart toedragen. Elk lid telt! Wie zijn ze? Wat doen ze en waarom zijn ze lid van de NVJ? In deze aflevering Elise Spetter.
Wie: Elise Spetter (29)
Functie: Freelance journalist
Lid sinds: 2024
NVJ in één woord: steun
Meest trots op: ‘Interview dat ik schreef voor de weekendbijlage van het AD over Clarence die als baby de oorlog overleefde omdat zijn moeder danste voor SS-baas Adolf Eichmann. Ook ben ik blij met het interview dat ik schreef over de Rotterdamse straatarts Michelle van Tongerloo voor RTL Nieuws.’
Inspirator: ‘Edith Eva Eger, in het laten zien hoe veerkrachtig wij mensen kunnen zijn en wat de kracht is van onze gedachten.’
Ik las je interview met Clarence in het AD, indrukwekkend verhaal. Hoe kwam het interview tot stand?
‘Ja, je kunt bijna niet geloven dat zijn verhaal daadwerkelijk is gebeurd. Clarence is een vriend van mijn familie. Op een gegeven moment zat ik tijdens een diner naast hem en begon hij te vertellen. Ik dacht: dit is een bijzonder verhaal. Ik was nog best jong als journalist, dus het was voor mij nog nieuw hoe je ideeën pitcht, maar ik dacht: dit is misschien een erg goede start en toen ging het eigenlijk heel snel.’
Onlangs ben je opnieuw als freelancer aan de slag gegaan, onder meer voor het AD en Nieuwsuur. Past freelancen beter bij je dan een dienstverband?
‘Ja, daar ben ik wel achter gekomen. Na mijn studie ben ik in het freelance leven gerold. Ik begon bij NH Nieuws en Rijnmond, daarna het AD en RTL Nieuws. Op een gegeven moment wilde ik ook ervaring op doen in loondienst en kreeg ik bij RTL die mogelijkheid. Maar ik merkte al vrij snel dat ik heel erg mijn vrijheid en afwisseling miste. Als ik nu ideeën heb, heb ik ook de vrijheid om die te gaan pitchen en om me daar verder in te verdiepen, daar krijg ik energie van.’
Mooi. Loop je ook tegen dingen aan als freelancer?
‘Dat je stevig moet zijn in het onderhandelen over je uurtarief. De ene opdrachtgever betaalt aanzienlijk beter dan de andere, dat is soms wel lastig. Dat je denkt: waar ligt mijn grens?’
Hoe bepaal je die?
‘Toen ik ging onderhandelen over mijn uurtarief heb ik advies ingewonnen bij de NVJ. Samen hebben we gekeken wat ik kan vragen op basis van de regels die de NVJ heeft gemaakt met werkgevers, zoals de DPG Werkcode. Toen ik net begon durfde ik echt niet om een hoger tarief te vragen, maar inmiddels heb ik goede ervaringen met onderhandelen gehad en durf nu meer te zeggen: nee, dit ben ik waard.’
Als ik nu ideeën heb, heb ik ook de vrijheid om die te gaan pitchen en om me daar verder in te verdiepen, daar krijg ik energie van
Hoe kijk je naar het voornemen van de overheid om het freelance werken anders vorm te gaan geven? Met het wetsvoorstel VBAR stuurt de overheid aan op een scherper onderscheid tussen freelancers en werknemers. Ook gaat de Belastingdienst vanaf 2025 handhaven op schijnzelfstandigheid.
‘Niks is nog zeker, dus ik maak me daar nu eigenlijk niet druk om. Misschien ook omdat ik het een beetje wegstop, maar ik kan haast niet geloven dat ze dan tegen freelancers zeggen: stop er maar mee. Mediaorganisaties draaien op freelancers, kunnen niet zonder.’
Je denkt dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend?
‘Nee, ik moet allemaal nog zien of het echt gaat gebeuren.’
De overheid wil voor freelancers ook een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering invoeren. Hoe kijk jij tegen het wetsvoorstel BAZ aan en ben je nu verzekerd?
‘Ik ben geen voorstander van een verplichte verzekering. We zijn volwassen mensen die zelf keuzes maken. Ik heb een vangnet, het is niet dat ik als een kip zonder kop denk van: boeien, ik zie het dan wel. En als ik wil dat alles geregeld is, was ik wel in loondienst gegaan. Zelf ben ik niet verzekerd, maar ik spaar en beleg bijvoorbeeld wel voor mijn pensioen. Ik heb ook overlegd met mijn accountant en kies er bewust voor om het niet te doen omdat ik 200 euro per maand veel geld vind.’
Daar ben je niet de enige freelancer in. 75 procent maakt zich zorgen om de premiehoogte, blijkt uit de NVJ-enquête. Ook het gebrek aan maatwerk – dat je met andere opties als een broodfonds of spaargeld niet onder de verplichting uitkomt – wordt vaak genoemd.
‘Ja, misschien zou dat nog het beste zijn: dat ze checken of je bij een broodfonds zit of op een andere manier voor jezelf zorgt. Dat is een beperkte vorm van controle die nog logisch zou zijn, want ik snap ook de gedachte vanuit de overheid.’
Waarom ben je lid geworden van de NVJ?
‘Het is een fijne club mensen die voor jou opkomt, waar je voor advies terecht kunt en die cursussen organiseert. Je voelt je toch onderdeel van een club journalisten. De NVJ heeft er ook voor gezorgd dat de tarieven omhooggaan. Met de DPG Werkcode, maar ook bij RTL. Daar hebben ze in moeilijke omstandigheden echt hun best gedaan om de positie van freelancers te verbeteren. Ik draag daar graag aan bij.’
Waar zou je, tot slot, over pak ’m beet vijf jaar willen staan?
‘Ik zou meer opdrachtgevers willen hebben waarvoor ik langere verhalen schrijf. En dat ik nog minder gebonden ben aan locaties. Zo zou ik ooit een tijdje in Spanje willen wonen en van daaruit grote klussen als freelancer willen doen.’
Horen, zien, lezen
Televisie: ‘Ik ben meer fan van series en programma’s streamen, maar als ik moet kiezen ga ik voor actualiteitenprogramma’s zoals Nieuwsuur en RTL Nieuws, 2Doc en sport – vooral Feyenoord op ESPN.’
Podcast: ‘Where should we begin met Esther Perel, We Share the Same Sky, Super Soul Sunday, Cocaïnekoorts, De plantage van onze voorouders, Grijs Gebied.’
Dagblad: ‘Voor zover ik nog kranten lees, lees ik online: de Volkskrant, NRC, Algemeen Dagblad, RTL Nieuws, NOS, El País en The Guardian.’
Tijdschrift: ‘Ik houd van tijdschriften die gaan over onze psyche en spiritualiteit. Vooral: Psychologie Magazine, Happinez en Flow.’
Journalist: ‘Iris de Graaf, Maartje Bakker, Edwin Winkels, Roxane van Iperen, Nadia Moussaid en Annemieke Leclaire.’
Muziek: ‘Uiteenlopend: Spaanse muziek, trance, pop en jazz. Favoriete artiesten zijn Rosalía, Worakls, P!NK en Nina Simone.’
Foto: Hans Tak