Follow the Money is een multimediaal platform voor financieel-economische (onderzoeks)journalistiek en werd mede opgericht door Eric Smit (o.a. schrijver van De Broncode en de biografie over Nina Brink, daarvoor adjunct-hoofdredacteur van Quote). Tijdens de Grote Freelancersdag vertelde hij hoe hij tot Follow the Money kwam. ‘Steve Jobs had een missie. Journalisten hebben die ook.’
foto: Sebastiaan ter Burg
Onderzoeksjournalistiek is duur, kost veel inspanningen en de uitkomst is ongewis. Vanuit bedrijfsoogpunt is journalistiek eigenlijk een klote-business, vindt Eric Smit. Zijn er kansen? ‘Altijd’, zegt hij, ‘en dat heeft met je eigen houding te maken.’ Smit heeft zich laten inspireren door Simon Sinek, die in zijn TED presentaties antwoord geeft op de vraag wat het succes is van succesvolle mensen. Het antwoord is waarom je iets doet, meer dan wat je doet en hoe je het doet. ‘Steve Jobs had een missie. Journalisten hebben die ook.’
Als het niet om de winst gaat, waar het dan om? ‘Wat laat mijn hart sneller kloppen? Waarom kom ik mijn nest uit?’ Voor Smit begon het met zijn voorbeelden Bob Woodward and Carl Bernstein van The Washington Post. Het Watergateschandaal was een ijkpunt in de onderzoeksjournalistiek. ‘Woodward en Bernstein hebben gedaan waar elke journalist van droomt: de gevestigde orde aanpakken.’ Smit haalt de beroemde uitspraak van informant Deep Throat aan: ‘I’ll keep you in the right direction if I can, but that’s all. Just… follow the money.’ Het werd de titel van Smit’s internetplatform.
De essentie is dat een journalist verhalen wil vertellen, feiten van het donker naar het licht brengen. Die verhalen zijn er, zeker in de financiële journalistiek. Verhalen vertellen kan in allerlei vormen: in artikelen, documentaires boeken. ‘Bedenk het maar.’ Maar je zult je wel moeten specialiseren, een merk creëren en hoogwaardige content moeten aanbieden. ‘De aggregaat-modellen die allerlei informatie aanbieden, hebben het moeilijk. Ze zijn niet specifiek genoeg, anders dan blogs of media met gedetailleerde en specialistische informatie.’
Follow the Money ontvangt subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Pers. Crowdfunding zou een mogelijkheid kunnen zijn, maar Smit is kritisch. ‘Het bijt met onderzoeksjournalistiek. Als ik mijn verhaal moet uitleggen, dan is mijn discretie weg. Ik kan niet mijn kaarten open op tafel leggen, want dan sluiten de luiken.’
Andere inkomsten worden gegenereerd door advertenties op de site. Daarnaast zijn de medewerkers onderaannemers die hun artikelen doorverkopen aan media. Commercieel werk wordt aangenomen waar middelen uit voortkomen om mooie journalistieke stukken te maken. ‘Ik wil de Sonja Bakker van de onderzoeksjournalistiek worden.’
Ook worden eigen producten uitgebracht. ‘In eigen beheer, welteverstaan. Dat is de crux.’ Smit vindt de tablet een fenomenale uitkomst. ‘Het heeft waanzinnige mogelijkheden voor verhalenvertellers. Het heeft toegankelijke distributiekanalen en de marges komen voor het grootste gedeelte bij jou terecht en niet de uitgevers.’