Mag AI mijn werk zomaar gebruiken zonder mijn toestemming?
Ja, in beginsel mag dat. Het Handelsregister, een soort basisregistratie voor alle ondernemingen en rechtspersonen in Nederland, wordt beheerd door de Kamer van Koophandel (KvK). Ook voor zzp’ers of eenmanszaken is inschrijven in het register verplicht als men tegen een vergoeding diensten of goederen levert en deelneemt aan het economisch verkeer. Het Handelsregister is openbaar, dus iedere belangstellende kan dat raadplegen en gebruiken om geregistreerde ondernemers te benaderen met het doel om deze een dienst aan te bieden of als klant te werven. Zo komen die bedrijven aan je gegevens. Ook privé-gegevens zijn hier makkelijk te vinden.
Zzp’ers werken vaak vanuit huis en hun werkgegevens (adres en telefoonnummer) zijn dan hetzelfde als hun privégegevens. In bijzondere gevallen kun je je privéadres laten afschermen, maar het vestigingsadres van een bedrijf blijft altijd zichtbaar.* Wel is het mogelijk om je als zzp’er, mits je een eenmanszaak of vof hebt, te laten registreren in het Bel-me-niet-register. Ook kun je via de KvK een Non Mailing Indicator (NMI) activeren voor het geval je ook geen fysieke post of reclamebezoek aan huis wil. Echter deze twee maatregelen beschermen niet tegen reclame en aanbiedingen, vaak in de vorm van maatwerkadvertenties via e-mail, sms en Facebook.
Misschien gaat de AVG, de nieuwe privacywet die sinds 25 mei van dit jaar van kracht is, hier uitkomst bieden. Tot op heden is het zo dat de KvK tegen betaling bedrijfsgegevens doorverkoopt aan adverteerders en gespecialiseerde databedrijven die zzp’ers zo gerichte reclame kunnen sturen of telefonische aanbiedingen kunnen doen.
In het kader van de AVG zijn door de NOS vragen gesteld of de KvK met het verstrekken van deze gegevens aan adverteerders de wet niet overtreedt. Iedereen die verplicht is ingeschreven in het handelsregister heeft immers geen expliciete toestemming gegeven dat zijn persoonsgegevens ook voor direct-marketingdoeleinden mogen worden gebruikt. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP), die toeziet op naleving van deze wet en ook boetes uit kan delen bij overtreding, is hierover met de KvK in gesprek. De Kvk verschuilt zich echter achter het argument dat zij als organisatie verplicht is om informatie van bedrijven te geven ongeacht het doel waarvoor die gegevens worden gebruikt. Dat is maar de vraag, want volgens de AP geldt de norm voor alle organisaties, inclusief de KvK, en is het op deze wijze delen van gegevens slecht te verenigen met het oorspronkelijke doel van de gegevensverwerking, namelijk veilig handelsverkeer.
* Sinds 15 december 2022 is het vanwege een convenant tussen NVJ en KvK eenvoudig om de privégegevens van jouw eenmanszaak af te schermen. Ga naar de website van de KvK.