EU staat collectief onderhandelen zzp'ers formeel toe

dinsdag 11 oktober 2022

De Europese Unie geeft groen licht voor collectief onderhandelen door zzp'ers in bepaalde situaties. Tot nu toe was dat vanwege het EU-mededingingsrecht formeel niet toegestaan.

Foto Joris van Gennip/ANP

De Europese Commissie nam onlangs nieuwe richtlijnen aan voor de toepassing van het mededingingsrecht. De richtlijnen maken duidelijk wanneer zelfstandigen collectief over betere arbeidsvoorwaarden kunnen onderhandelen, zonder de EU-mededingingsregels te overtreden. 

Zij-aan-zijwerkers

Zo is het mededingingsrecht niet langer van toepassing op zzp’ers die zich in een met werknemers vergelijkbare situatie bevinden. Dit zijn onder meer zelfstandigen die zij-aan-zij werken met mensen in loondienst. Daarnaast zal de Europese Commissie de mededingingsregels niet handhaven tegen zelfstandigen die zich in een zwakke onderhandelingspositie bevinden. "Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer zelfstandigen te maken krijgen met een onevenwichtige onderhandelingspositie ten opzichte van economisch sterkere bedrijven", aldus de Europese Commissie.

Al op de zaken vooruit

Volgens de European Federation of Journalists (EFJ) zullen de nieuwe richtlijnen veel van de 24 miljoen zzp'ers in de EU ten goede komen, onder wie tienduizenden freelancejournalisten. De NVJ, aangesloten bij de EFJ, juicht deze ontwikkeling uiteraard toe. De nieuwe richtlijn is de uitkomst van een lang proces waaraan ook de NVJ heeft bijgedragen, door te lobbyen in Den Haag en via georganiseerde protesten van freelancers.

Met afspraken over minimumtarieven in de Werkcode DPG en de Fair Practice Code bij de publieke omroep liep de NVJ in feite al op de zaken vooruit. "Collectief onderhandelen deden we al, omdat het oogluikend werd toegestaan", zegt NVJ-secretaris Zelfstandigen Milen van Boldrik. "Het is heel mooi dat de EU dit nu ook echt toestaat door de formele barrière op te heffen. Voor een opdrachtgever is het veel makkelijker om nee te zeggen tegen een individuele freelancer dan tegen een collectief. Samen sta je sterker, zeker in de journalistiek."