Hoezo balans?

Doelstelling van de hele operatie was het ontslagrecht goedkoper, eenvoudiger en sneller te maken. Gemiddeld is de transitievergoeding een derde van de gouden handdruk. Goedkoper is het dus zeker geworden sinds 2015, waarbij wel de kanttekening moet worden gemaakt dat de transitievergoeding bij elk onvrijwillig ontslag moet worden betaald, terwijl de gouden handdruk van ‘toen’ alleen door de rechter (en niet door het UWV) kon worden opgelegd. De beoogde eenvoud en snelheid zou moeten komen van de in de wet gedefinieerde ontslaggronden (zoals onvoldoende functioneren of een verstoorde verhouding), die in een procedure ook daadwerkelijk moeten vaststaan. En dat blijkt in de praktijk nog niet mee te vallen.

Het blijkt dat de rechter zijn werk echt doet, de aangevoerde ontslaggrond streng toetst en de werkgever niet op zijn woord gelooft. Dat was vroeger toch wel wat anders omdat de rechter een niet helemaal goed onderbouwde ontslaggrond kon compenseren met een hogere vergoeding. Geld bleek vaak een pleister op de wond van het ontslag. Maar nu ook de rechter gebonden is aan de (gematigde) transitievergoeding wordt de aanwezigheid van een gestelde ontslaggrond serieus en streng getoetst. Dat is logisch zou je zeggen. Maar goed, werkgevers bleken niet zo blij met die strenge toetsing. Om procedures met onzekere uitkomst te voorkomen werden toch weer wat meer deals gesloten tegen hogere bedragen dan de transitievergoeding. Niet zo gek wanneer je als werkgever wel een beetje vermoedt dat het dossier eigenlijk te mager is. Dan moet de portemonnee dus wat verder open, maar dat doet altijd pijn.

In het wetsvoorstel dat nu ‘onderweg’ is: de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) wordt aan de bezwaren van de werkgevers tegemoet gekomen doordat meerdere ontslaggronden kunnen worden gecombineerd. Zeg maar een halfje onvoldoende functioneren en een halfje verstoorde verhouding maakt samen een hele ontslaggrond. Bij zo’n combinatie kan de rechter dan wel de transitievergoeding verhogen tot maximaal 150 procent. Als je bedenkt dat van werknemerskant destijds is ingestemd met het verlagen van de ontslagvergoeding tegenover een striktere toetsing van de in de wet opgenomen ontslagreden, lijkt deze reparatie niet echt de balans te brengen die de minister beoogt.