Boom Regionale Uitgevers wil de vaste contracten van achttien redacteuren afkopen om van hen freelancers te maken. De sectie Lokale Media van de NVJ maakt zich ernstig zorgen over deze ontwikkeling, die binnen de uitgeverswereld ook steeds meer op een trend begint te lijken. ‘Dit is slecht voor het vak, voor de krant én voor de journalist’, aldus voorzitter André van der Velde.
Officieel is nog sprake van een denkrichting bij Boom Regionale Uitgevers, uitgever van de Meppeler Courant en de Steenwijker Courant, die drie keer per week verschijnen, en verder abonnements- en huis-aan-huisbladen in Drenthe, Overijssel, Friesland en Flevoland. In juni werd het personeel op de hoogte gebracht van de ´plannen´ om een flexibele schil rond de redactie te creëren. Sinds die tijd verkeren de redacteuren en verslaggevers in een schrijnende onzekerheid over wat er met hen straks mogelijk gaat gebeuren.
Volgens de denkrichting zouden er van de huidige 44 vaste redactionele medewerkers uiteindelijk zo’n 25 overblijven, die zich dan gaan bezighouden met internet en bureauredactie. Alle verhalen moeten dan voortaan door freelancers worden gemaakt. Boom biedt de verslaggevers de mogelijkheid hun contract af te laten kopen. Afhankelijk van het aantal dienstjaren en het aantal werkuren per week, gaat het om bedragen van 3000 euro tot maximaal 16.000 euro.
Als zij een freelance-praktijk willen opbouwen, worden ze door het bedrijf daarmee ook op weg geholpen. De eerste twee jaar krijgen ze bovendien een omzetgarantie mee: in het eerste jaar 75 procent van het brutoloon, in het tweede 45 procent. Als niet alle achttien redacteuren op basis van vrijwilligheid zzp´er worden, vallen er waarschijnlijk gedwongen ontslagen.
De sectie Lokale Media noemt de voorgestelde plannen destructief. ‘Door vaste krachten te laten gaan, verliest Boom straks de grip op de verslaggevers, die juist het gezicht zijn van hun bedrijf en ook een groot en waardevol netwerk hebben opgebouwd. Dat gaat op de langere termijn ongetwijfeld ten koste van de goede naam van Boom’, stelt Van der Velde. ‘Daar komt bij dat deze freelancers na verloop van tijd kunnen kiezen voor andere opdrachtgevers, zeker als na een aantal jaren een voor de handliggende bezuiniging wordt uitgevoerd door van de freelancers beduidend minder goed betaalde correspondenten te maken.’
Realisering van de denkrichting moet het bedrijf een aanzienlijke besparing en flexibiliteit opleveren als het gaat om de personeelskosten. Van der Velde zet daar echter grote vraagtekens bij. ‘Er zijn andere methoden dan de eigen mensen rigoureus de deur te wijzen en te gaan voor een ´quick-win´. Boom zou bijvoorbeeld kunnen zorgen voor juist meer inkomsten en zich tegelijkertijd richten op het terugdringen van kosten zonder de kernactiviteiten – redactie en verkoop – aan te tasten. Dat gekozen wordt voor zo´n radicale aanpak roept vragen op wat betreft de deskundigheid van de directie. Terwijl andere bedrijven, zoals het vergelijkbare BDU Uitgevers in Barneveld, de afgelopen jaren al fors gereorganiseerd hebben, lijkt Boom nu een stevige inhaalslag te willen maken. Groot verschil is dat bij de BDU de redactie en de verkoop relatief gezien gespaard werden, juist vanuit de gedachte dat de journalistieke kwaliteit gewaarborgd moet blijven en dat die kwaliteit ook geld oplevert. Bij Boom lijkt men het kind met het badwater weg te willen gooien.’
De hoogte van de afkoopsom van maximaal 16.000 euro is volgens de sectie Lokale Media ”een schijntje”. Van der Velde: ‘Dat bedrag is veel te laag en zou niet geaccepteerd moeten worden. Via de kantonrechter zijn ook veel hogere bedragen af te dwingen, maar dat is wel een lange en moeizame weg. De tweejarige termijn vinden wij bovendien te kort. Al met al hebben we hebben het gevoel dat tijdens de onderhandelingen niet het onderste uit de kan is gehaald en Boom er zo wel heel gemakkelijk afkomt. En dat terwijl veel medewerkers die zich altijd met hart en ziel voor het bedrijf hebben ingezet in een ongewisse toekomst lijken te worden gekatapulteerd. De impact daarvan is enorm en gemakkelijk te onderschatten. Als NVJ willen we hen zo dan ook veel mogelijk steunen en met raad en daad bijstaan.’
Er is officieel nog steeds sprake van een denkrichting, maar het lijkt erop dat Boom deze binnenkort wil formaliseren. ‘Op zichzelf valt het te prijzen dat de directie open kaart heeft gespeeld’, meent Van der Velde. ‘In een vroeg stadium zijn de medewerkers van de ideeën op de hoogte gebracht. Vaak is het zo dat de Redactieraad en de Ondernemingsraad pas in een veel later stadium met vast omkaderde plannen worden geconfronteerd. Maar het wrange is nu wel, dat in weerwil van de associatie die het fraaie woord ´denkrichting´oproept, de koers al lang van te voren onomstootbaar lijkt te hebben vastgestaan. Per saldo is er geen verschil, behalve dat Boom haar medewerkers het valse idee heeft gegeven dat ze enige invloed op het proces zouden hebben.’