Militaire objecten fotograferen?

woensdag 4 september 2024

Een militair konvooi fotograferen of een marineschip bij binnenkomst in de haven op beeld vastleggen. Er zijn legio fotojournalisten die in de loop der jaren een dergelijke opdracht van de krant of een ander medium hebben gekregen. En die zonder problemen de opdracht hebben uitgevoerd. Toch zit hier een wettelijk addertje onder het gras. Artikel 430 van het Wetboek van Strafrecht, om precies te zijn.

Eerst maar eens het bewuste artikel 430 uit het Wetboek van Strafrecht opdiepen: ‘Hij die zonder verlof van het bevoegd gezag een opneming doet, een tekening of beschrijving maakt van enig militair werk, of die openbaar maakt, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste twee maanden of geldboete van de derde categorie.’ Voor wie die categorie niets zegt: het gaat om een bedrag van maximaal 10.300 euro.

Melding over optreden Koninklijke Marechaussee tegen pers

In de dagelijkse praktijk kwam het in de afgelopen jaren echter niet vaak voor dat fotojournalisten te maken kregen met strafvervolging of boetes als zij militairen en hun eventuele voer- en vaartuigen fotografeerden ‘in het wild’. Militaire bases zijn ook weer zo’n uitzondering. Daar mag je alleen met een vooraf afgegeven fotovergunning fotograferen. Maar de aankomst fotograferen van bijvoorbeeld een marineschip in de haven Amsterdam, was nooit een groot probleem.

Toch heeft de NVF/NVJ onlangs een melding gekregen over de Koninklijke Marechaussee die scherp optrad tegen de aanwezige pers toen een buitenlands marineschip een Nederlandse haven aandeed. De Koninklijke Marechaussee schermde met artikel 430 als reden voor het optreden.

Geen aangescherpt beleid, maar vraag eerst toestemming

De NVF/NVJ heeft naar aanleiding van dit incident contact opgenomen met het ministerie van Defensie. Die verwees ons daar naar de Koninklijke Marechaussee. Daar is men bekend met het bewuste incident. Strikt genomen, geldt artikel 430 onverminderd en daar kan dan ook op worden gehandhaafd, zegt een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee desgevraagd. Was het vroeger nooit zo’n probleem, in de huidige tijd ligt het echter gevoeliger. De oorlog in Oekraïne is daar mede debet aan, erkent de zegsman.

Wel stelt hij dat er ‘geen verscherpt beleid’ op het handhaven van artikel 430 is. Maar: ‘Als je als fotograaf of cameraman een opdracht krijgt om militaire objecten vast te leggen voor de krant of een omroep, is het goed om het zekere voor het onzekere te nemen en daar eerst toestemming voor te vragen bij het ministerie van Defensie of de Koninklijke Marechaussee.’ Waarvan akte.