Mag AI mijn werk zomaar gebruiken zonder mijn toestemming?
Ja, dat mag in principe. De vraag is uiteraard wel of het zinvol is om met een ongeldige overeenkomst te werken. Een modelovereenkomst heeft als doel om opdrachtgevers zekerheid te bieden over fiscale status van hun samenwerking. Is er sprake van een (fictief) dienstverband of van een overeenkomst tussen een zelfstandige opdrachtnemer (ZZP-er) en een opdrachtgever? In het eerste geval dient door de opdrachtgever/werkgever loonbelasting en sociale premies te worden ingehouden en afgedragen. In het tweede geval uiteraard niet.
Na de invoering van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (wet DBA) in mei 2016 zijn er verschillende modelovereenkomsten opgesteld en beoordeeld door de Belastingdienst. Goedgekeurde modelovereenkomsten zijn te raadplegen op de website van de Belastingdienst. De geldigheid van deze goedkeuring duurde vijf jaar. Diverse modelovereenkomsten verlopen derhalve in 2021.
Het is overigens niet verplicht om een modelovereenkomst te gebruiken. Partijen mogen voor hun samenwerking elke overeenkomst gebruiken die ze maar willen. Ook een verouderde modelovereenkomst dus. Aan een modelovereenkomst waarvan de geldigheidsdatum is verlopen kunnen ten opzichte van de fiscus echter geen rechten worden ontleend.
Indien een opdrachtgever en een zelfstandige gebruik maken van een geldige modelovereenkomst – en handelen conform deze overeenkomst – is de opdrachtgever in beginsel gevrijwaard van inhouding en afdracht van loonheffingen. Na afloop van de periode van vijf jaar geven de modelovereenkomsten geen vrijwaring meer. Er is géén sprake van een automatische verlenging van de modelovereenkomsten.
Het is mogelijk om de Belastingdienst te vragen de looptijd van de modelovereenkomst te verlengen. Inmiddels hebben een aantal brancheorganisaties en bedrijven dit gedaan. Ook de NVJ zal een aanvraag indienen om de NVJ Modelovereenkomst te vernieuwen.
De Wet DBA heeft zijn langste tijd gehad en zal worden vervangen door nieuwe wet- en regelgeving. Tot 1 oktober 2021 en waarschijnlijk langer wordt de Wet DBA niet gehandhaafd. Als de Belastingdienst achteraf van mening is dat er toch sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking worden er geen naheffingen opgelegd tenzij een opdrachtgever kwaadwillend is of aanwijzingen van de Belastingdienst niet (tijdig) opvolgt.
Maarten van den Berg, NVJ Advocaten & Juristen
Heb je ook een kwestie die je aan onze juristen wil voorleggen? Mail: juridisch@nvj.nl of kijk op nvj.nl/rechtshulp