Babette Rijkhoff (36) is freelance journalist en maakt verhalende podcasts en audiodocumentaires. Haar opdrachtgevers zijn de VPRO, NTR en Human en ze maakt ook podcasts voor festivals en culturele instellingen.
Hoe ben je ooit begonnen als podcastmaker?
"Ik was schrijvend journalist en toen zag ik een oproep van VPRO Dorst om podcastplannen in te dienen. Mijn idee om verhalen te maken van Terschelling, het eiland waar ik ben opgegroeid, werd geselecteerd en toen mocht ik meedoen met de workhops. Sindsdien ben ik blijven maken."
Wat maakt een verhalende podcast anders dan andere podcasts?
"Podcast is eigenlijk een parapluterm voor van alles. Bij een verhalende podcast denk je goed na over de opbouw van een verhaal. Net als bij een boek bijvoorbeeld. Je denkt veel meer na over de vorm en scenes zijn heel belangrijk. En je moet denken in geluid. Ga je met de pont van Amsterdam CS naar Noord, neem dan de geluiden op. Als je interviewt is het belangrijk om naar de details te vragen, zodat diegene weer helemaal in de beleving van toen komt. Je laat iemand niet direct naar de climax racen, maar stapje voor stapje ga je het verhaal door."
Waar ben je het meest trots op?
"Nog steeds wel Sterk Water, over Terschelling, mijn eerste echte podcastserie. Elke keer als ik terugging naar Terschelling hoorde ik bijzondere verhalen. Met een podcast kun je zo mooi een film in iemands hoofd creëren. Met muziek zorg je voor extra diepgang of gevoel in het verhaal. Dat je zo'n heel eiland kunt horen, zonder het te zien."
Stel ik wil ook een verhalende podcast maken, hoe moet ik dat dan aanpakken?
"Gewoon beginnen, maar wel met een plan. Zet op papier waar je podcast over gaat, wat je wil onderzoeken en wie wil je wil interviewen. Als je dat helder hebt, kun je gerichtere vragen stellen. Je moet een goede microfoon of recorder hebben, die dicht bij iemands mond houden en dan heb je al mooi geluid. Let wel ook op de ruimte. Als die te groot is krijg je een echo. Het is wel handig als je zelf kunt monteren of in ieder geval een voormontage kunt maken. Wat betreft voice-overs, vertel een verhaal alsof je het tegen een vriend vertelt. Blijf weg bij schrijftaal en maak je zinnen niet te lang. En als je ze gaat inspreken, overdrijf dan. Want het is veel fijner om te luisteren naar iemand met een dynamische stem, dan wanneer iemand heel staccato dingen aan het voorlezen is."
Hoe verdien je geld met het maken van verhalende podcasts?
"Bedenk dat je op een heleboel verschillende manieren je podcast kwijt kan. Voor wie zou jouw podcast interessant kunnen zijn? Een museum? Een stichting? Een bedrijf? Daarnaast zijn veel verschillende fondsen waar je kunt aankloppen. Laat ook online zien wat je kan en wat je eerder hebt gemaakt, dat helpt om opdrachtgevers enthousiast te maken."
Babette geeft ook cursussen podcastmaken. Meer info vind je op Studio Bezemkast
Praktische tips
- Fondsen: Op de website van Villamedia staat een overzicht met journalistieke fondsen. Babette maakte haar eerste serie audioverhalen met een subsidie van de Gemeente Utrecht, dit soort subsidies heb je in bijna elke gemeente. Daarnaast tipt Babette ook nog werktuigPPO.nl. Een laagdrempelige aanvraag die je slechts 10 minuten kost en waar je tot maximaal 2.000 euro kunt aanvragen.
- Geluidsbibliotheken: Babette: "Ik ben zelf fan van freesound.org en op BBC Sound Effects (sound-effects.bbcrewind.co.uk) zijn meer dan 16.000 gratis geluiden beschikbaar. Wat ook leuk is: Elise ’t Hart heeft met haar Instituut voor Huisgeluid allerlei geluidsfragmenten uit het dagelijkse leven vastgelegd en beschikbaar gemaakt. Je vindt ze op haar eigen website: www.elisethart.com/instituut-voor-huisgeluid."
- Techniek: "Welke microfoon je nodig hebt is afhankelijk van wat je wil opnemen. Niet elke recorder is geschikt voor elke situatie. Het ligt eraan hoeveel mensen je interviewt, of je het omgevingsgeluid wel of niet goed wil opnemen, of je afstand moet houden en of je eigen stem hoorbaar moet zijn in het interview. Een allrounder is de Zoom H5. Deze gebruik ik om mijn zenders op aan te sluiten, bijvoorbeeld om scenes op te nemen. Stel iemand wordt gebeld door z’n moeder, dan is het fijn dat je dit opneemt, zonder dat je een microfoon onder iemands neus duwt. Als je geen omgevingsgeluid wilt opnemen, raad ik de Sennheiser MD 21-U dynamische broadcast microfoon aan.
- Monteren: Er zijn veel verschillende programma's om mee te monteren. Veel professionele technici werken met ProTools en als je projecten wil uitwisselen is het handig om ook daarin te werken. Daarnaast gebruiken veel mensen Adobe Audition, of als je heel eenvoudig wil beginnen kun je het gratis programma Audacity gebruiken. Babette raadt ook nog Reaper aan. "Dat is heel intuïtief en gebruiksvriendelijk."
Meer weten?
Dit is de vierde aflevering van Vers! een podcastserie over specialiseren in de journalistiek. Wil je weten hoe je documentairemaker, politiek verslaggever of talkshowredacteur wordt? Klik hier.
