Overheid: wanneer schijnzelfstandig? En wat kan de NVJ voor mij betekenen?

Webinar van ministerie van SZW en Belastingdienst

• De webinar 'Voorkomen van Schijnzelfstandigheid' werd georganiseerd door het ministerie van SZW en de Belastingdienst en is hier terug te kijken

Arbeidsrecht is geen keuze 

Criteria die bepalen of werkzaamheden door een zelfstandige gedaan kunnen worden, zijn te halen uit het bestaande arbeidsrecht. De overheid benadrukt dat dit geen vrije keuzerecht is.  

Om te bepalen of er sprake is van een dienstverband, worden binnen het bestaande arbeidsrecht drie zaken bekeken:

• Arbeid: de persoon moet (persoonlijk) werk uitvoeren.
• Gezag: de werkgever heeft zeggenschap over hoe het werk wordt gedaan.
• Loon: de werkgever moet een beloning betalen.

Vooral de mate van een gezag is bepalend

Gezag is wanneer een leidinggevende of chef bepaalt hoe en wanneer jij je werkzaamheden moet uitvoeren. Als er sprake is van een duidelijke instructiebevoegdheid van de opdrachtgever kan dit sterk duiden op dienstverband. Let wel: de opdrachtgever mag wel kaders geven en aangeven wat hij verwacht als eindresultaat, maar niet aan jouw als zelfstandige vertellen hóe je dat moet doen. 

De verandering schuilt er in dat de Belastingdienst per 1 januari nadrukkelijk gaat controleren of de arbeidsrelatie voldoet. Lees het complete verhaal waarop de Belastingdienst controleert ook hier terug.  

Crux: het gaat om zelfstandigheid binnen de opdracht

Hoe zelfstandiger jij functioneert, hoe duidelijker het is dat jij ondernemer bent en geen schijnzelfstandige. In dit artikel komen handvatten terug waar je op kunt letten om je opdracht zo vorm te geven dat je als zelfstandige kunt blijven werken.  

Opdracht als project

De controle per 1 januari door de Belastingdienst vergt niettemin de bereidheid van de opdrachtgever om de opdracht zodanig vorm te geven  – als deze nog niet voldeed - dat het binnen de kaders van het arbeidsrecht voor zelfstandig werken valt. Dat kan puzzelen zijn en een stap vergen van de opdrachtgever om jouw opdracht vorm te geven als project, met minder instructie (geen gezag) en uitsluitend gestuurd op resultaat. Een aanpassing waar helaas niet alle opdrachtgevers toe bereid zijn of over durven te gaan terwijl dit in veel gevallen wel mogelijk is. 

Wat kan de NVJ betekenen? 

Wij realiseren ons dat de aangescherpte regelgeving voor veel onrust zorgt en helaas ook een afname van opdrachten. De NVJ blijft daarom pleiten in Den Haag voor het mogelijk houden van journalistiek ondernemerschap. Hoewel de handhaving per 1 januari conform het arbeidsrecht een gegeven is, is de discussie over precieze invulling van werken als zelfstandige nog niet beslecht. Wetgeving hierover - de wet VBAR - is nog steeds onderwerp van een politieke discussie. Input uit de journalistieke praktijk blijft daardoor waardevol. Wij werken hierin ook samen met andere organisaties die opkomen voor de belangen van zelfstandigen in de creatieve sector en/of de media. 

Opdrachtgevers: geef duidelijkheid richting freelancers

Als wij horen dat er bij jouw opdrachtgever nog geen duidelijkheid wordt gegeven, spreken we daar de opdrachtgever op aan. De NVJ stimuleert daarnaast ondernemings- en redactieraden om te pleiten voor een duidelijke communicatie richting freelancers. Wil jij dat we jouw opdrachtgever aanspreken en aansporen om duidelijkheid te geven? Overleg Milen van Boldrik, secretaris Zelfstandigen, mvanboldrik@nvj.nl 

Hebben jullie vragen of zou je met een groepje freelancers van dezelfde opdrachtgever willen brainstormen met de NVJ over wat wel/niet mogelijk is? Dat kan. Bij de NVJ op kantoor of via een digitale bijeenkomst. Neem dan ook contact op met Milen van Boldrik, mvanboldrik@nvj.nl

Hulp van onze juristen

Laat bij twijfel je persoonlijk voorlichten door onze juristen, want elke individuele situatie kan net anders zijn. Ook kan je met hen onderzoeken of je eventueel recht zou hebben op een arbeidsovereenkomst (als je dat zou willen). De contactgegevens vind je op NVJ.nl/rechtshulp.

Save the date: webinar speciaal voor journalisten

We zullen jullie continu blijven voorlichten. Noteer alvast dinsdag 10 december van 10:00 tot 11:00. Dan organiseert de NVJ samen met de Belastingdienst een infosessie over werken als zelfstandige na 1 januari, mét de mogelijkheid tot vragen stellen. Meer informatie volgt.