Je neemt je eigen werk mee, je eigen netwerk en voor de rest werk je lekker samen onder één dak. Het journalistencollectief is van alle tijden en tegenwoordig multidisciplinair. Neem Mediaridders en Mediacontainer, beide aanwezig tijdens de Nacht van de Journalistiek op 25 september.
Foto: Gerard Til
Mediacontainer
Je bent student en droomt van een baan in de journalistiek. Je wilt de nieuwe Matthijs van Nieuwkerk worden, of de nieuwe Joris Luyendijk. Loek Essers en Jaap den Ouden en elf andere (inmiddels oud)studenten bedachten iets anders: Mediacontainer. ‘Het idee was dat wij groot wilden worden, we vonden elkaar namelijk erg goed. Je gaat bier drinken en grote ideeën bedenken en we kwamen uit op Mediacontainer. Eigenlijk waren we dertien bedrijfjes ineen, maar al die eenmanszaakjes maken nog weinig klaar. Onze basis werd een logo, een website en visitekaartjes. Dat is wat we zijn. Met opdrachtgevers als Sanoma/NU.nl, Webwereld, De Pers, de Volkskrant, Spits, RTV Noord Holland, RTV Utrecht. Die lijst ziet er interessant uit als je met z’n dertienen bent.’
Toch was het stil in het begin. Tof, zo’n freelancecollectief, maar geen werk. Toen ging het gezelschap zich afvragen wie ze allemaal kende in het wereldje en kwam terecht bij Bart Brouwers, oud hoofdredacteur van Sp!ts. ‘Zijn boodschap luidde: laat je neus overal zien. Toen hebben we overal geroepen dat we bestonden. Vooral via Twitter.’
Soms is een gelukje nodig en dat kwam er. Bart Brouwers gunde Mediacontainer een collectieve klus. De freelancers van Mediacontainer mochten beurtelings een column van 200 woorden schrijven over televisie. ‘Bart Brouwers was wel zo slim om een persberichtje uit te sturen. We werden geïnterviewd. Maar we waren er nog niet.’
De collega-journalisten wisten dat zich met ondernemen bezig moesten houden. Jaap den Ouden stak veel tijd in Humedia, het mediaplatform van de School voor Journalistiek in Utrecht. ‘De studententijd is de periode waarin je heel veel dingen kunt doen die later krediet opleveren.’ Hij ging veel bloggen. Er werden congressen over media georganiseerd. ‘Het kost veel tijd, het levert geen geld op, maar je bouwt een netwerk op. Je moet innoveren en laten zien dat je veel ideeën hebt.’ Een van die ideeën was een live blog maken over de aanslagen in Mumbai op 26 november 2008. ‘We maakten verslagen van minuut tot minuut. Veel mensen dachten dat we daar ter plekke zaten wat niet het geval was. Er werd heel veel getwitterd in Mumbai, er werden video’s op YouTube gezet. Als je dat allemaal onder elkaar zet, krijg je een van minuut-tot-minuut verslag. Dit werd opgepikt door de media.’
Inmiddels hebben de meeste leden van Mediacontainer een baan. ‘We hebben iets fout gedaan. Ons doel was te gaan freelancen maar nu hebben we vaste dienstverbanden.’ Maar dat geldt niet voor iedereen. Emiel Elgersma volhardt in het freelancen. Hij noemt zichzelf een crossmediale journalist. ‘Het is vrijheid en een hoop stress, maar je kunt doen wat jij wilt.’ Hij studeerde een jaar geleden af. Om rond te komen als freelancer bedacht hij wat hij moest verdienen. ‘Zorg voor een paar goede melkkoeien. Twee goede opdrachten en voor de rest leuke klussen.. Verder gaat het om de verkoop van je producten. ‘Visitekaartjes, netwerken en een sterke pitch van niet meer dan drie zinnen.’
Mediaridders
Jasmijn Snoijink is een van de initiatiefnemers van freelancerscollectief Mediaridders.
Toen: ‘We kenden elkaar van de opleiding Journalistiek en Media (UVA). We waren met z’n zevenen in 2007 en wilden de wereld veroveren met onze eigen plannen en projecten. Moeilijk, maar niet onmogelijk. We hadden heel veel geluk met het vinden van onze werkruimte.’
Nu: ‘We zijn inzetbaar als externe redactie, researchers, documentairemakers, video, film en crossmediale producties, adviseurs op het gebied van nieuwe media en communicatiedeskundigen. We zijn nu met elf Mediaridders. Elf werkplekken. Maar meestal is de bezetting niet compleet. Er wordt veel op locatie gewerkt.
Het doel van de Stichting Mediaridders is maatschappelijk betrokken mediaproducten mogelijk maken met een experimenteel en/of innovatief karakter. Via de stichting worden subsidies voor projecten aangevraagd. Als er gezamenlijk wordt gefactureerd, houden we vijf procent apart. Het geld wordt besteed aan gezamenlijke aankopen, zoals een printer, maar in de toekomst willen we een eigen fonds oprichten voor journalistieke projecten die we nu niet kunnen uitvoeren. We bouwen al wel onze journalistieke dossiers op.’
Mediaridder Ja/Nee: ‘Het is geen baan. Als we een plek hebben sturen we een bericht uit. Mensen hebben wel eens de neiging om echt te solliciteren. Het is de bedoeling dat je je eigen werk meeneemt en je eigen netwerk.’
Zelf doen: ‘Start eerst met het opbouwen van een eigen netwerk en spreek met elkaar af om in elk geval in het eerste half jaar geen baan aan te nemen als je dit echt wilt. Zorg er voor dat je de ander ook werk bezorgt. Denk niet teveel ‘dit is van mij’. Een eindredacteur vertelde me ooit: ‘laat weten dat jij ontzettend goed bent en laat vervolgens over je netwerk weten dat zij ontzettend goed zijn’. Verder raad ik aan een hogere opleiding te volgen als je de kans hebt. Hou het niet alleen bij een School voor de Journalistiek, maar haal een extra bachelor of een master om zo een specialiteit te ontwikkelen.