Regelmatig krijgen freelance fotografen door opdrachtgevers bepalingen voorgelegd waarin zij alle rechten van intellectueel eigendom, zoals auteursrechten, moeten overdragen. NVJ Advocaten & Juristen adviseert hen niet zonder meer een voorgelegd contract te ondertekenen, maar andere bepalingen voor te stellen.
In de praktijk komt het nogal eens voor dat een freelance fotograaf de volgende bepalingen krijgen voorgelegd:
- Er is vastgelegd dat de fotograaf alle rechten van intellectueel eigendom, zoals auteursrechten, overdraagt.
- Er is vastgelegd dat in de overeengekomen vergoeding de overdracht van intellectuele eigendomsrechten is opgenomen.
Ondertekening van dergelijke bepalingen betekent dat de freelancer tot in lengte van dagen niets meer met zijn eigen foto’s of tekst kan doen en dat de opdrachtgever het werk eindeloos (en zonder nadere vergoeding) kan hergebruiken. NVJ Advocaten & Juristen adviseert daarom om de bepalingen uit de standaardleveringsvoorwaarden van de FotografenFederatie overeen te komen. Deze standaardleveringsvoorwaarden moeten dan voor het sluiten van de overeenkomst tussen partijen van toepassing worden verklaard, bij voorkeur schriftelijk, en aan de opdrachtgever ter hand worden gesteld, bijvoorbeeld door deze als bijlage aan de overeenkomst van opdracht te hechten.
In deze standaardleveringsvoorwaarden is onder andere bepaald dat: de opdrachtnemer geeft bij levering toestemming voor eenmalige publicatie, en wel uitsluitend voor het overeengekomen gebruik. Over ieder ander gebruik moet een aanvullende overeenkomst gesloten worden.
De opdrachtnemer behoudt het recht zijn bijdrage elders te verkopen of te publiceren, voor zover hij daarmee de oorspronkelijke opdrachtgever geen directe concurrentie aandoet.
Indien de opdrachtgever de bijdrage opnieuw gebruikt in dezelfde of vergelijkbare vorm bedraagt de vergoeding, ongeacht het gebruiksdoel, in beginsel 100 procent van het oorspronkelijke honorarium. Indien de opdrachtnemer extra werkzaamheden moet verrichten of extra kosten moet maken, komen de kosten daarvan bovenop het genoemde honorarium.
Elk gebruik van een bijdrage dat niet is overeengekomen, wordt beschouwd als een inbreuk op het auteursrecht. Bij inbreuk komt de opdrachtnemer een vergoeding toe van tenminste drie maal het overeengekomen honorarium.
Onder ‘gebruik dat niet is overeengekomen’ wordt niet alleen verstaan hergebruik zonder toestemming, maar ook verminking en/of aantasting van de bijdrage.
Bij auteursrechtelijk beschermde werken is naamsvermelding verplicht, tenzij daar in de uitvoering overwegende bezwaren tegen bestaan. Deze bezwaren moeten bij het verlenen van de opdracht ter kennis van de opdrachtnemer worden gebracht en door hem worden aanvaard. Het feit dat naamsvermelding in een bepaalde omstandigheid ongebruikelijk is, is geen overwegend bezwaar.
NVF-leden kunnen zich laten adviseren door NVJ Advocaten & Juristen.
Telefoon: 020-6766771
E-mail: juridisch@nvj.nl