Ruben Terlou over zijn eigen grenzen

zondag 24 juni 2018

Als iemand het thema Grenzeloos Freelancen van het Freelancersfestival op 23 juni goed kan verwoorden is het fotograaf en documentairemaker Ruben Terlou wel. ‘Om mooie verhalen te kunnen maken, moet je mensen de ruimte geven om zichzelf te zijn, maar je levert ook een stukje van je zelf in. In de aflevering over de zorg in China ging ik volstrekt over mijn eigen grenzen heen.’ Hij werd zaterdag geïnterviewd door dagvoorzitter Karen Eshuis.

ruben terlou - sebastiaan ter burg.jpg

Foto: Sebastiaan ter Burg, CC BY 2.0

De toewijding. Ruben Terlou had het geluk dat hij benaderd werd om zijn series, "Langs de oevers van de Yangtze" en "Dwars door China" te maken. Maar het is hem daarna niet komen aanwaaien. ‘Dan moet je gewoon keihard werken. Voor de eerste serie heb ik zelf eerst drie reizen gemaakt, die ik uit eigen zak betaalde. Voor de tweede serie heb ik één reis gemaakt. Ik deed dat omdat ik wilde dat het heel goed werd en ook om een beeld te krijgen van wat er speelde in China, wat de toon moest zijn en waar ik de verhalen ging halen. Ik heb actief gezocht met volledige inzet en toewijding. Ik wilde de onderwerpen vinden die me zelf raken.’

De taal. Terlou zocht naar grotere thema’s om daarvan vervolgens het menselijke verhaal te laten zien. Van iets groots maakte hij iets kleins. ‘Niet te veel feiten of informatie vertellen, maar laten zien hoe mensen zich voelen en wat iets met hen doet. Daarvoor moet je heel dichtbij komen. De taal spreken is daarbij essentieel.’

Grenzeloos. Om mensen te vinden in een onpersoonlijke miljoenenomgeving moet je zelf ook een beetje grenzeloos zijn, aldus Ruben Terlou. De aflevering ‘De k-straat’ ging over de zorg in China. ‘Een gevoelig onderwerp in een land met zoveel arbeidsmigranten die niet goed verzekerd zijn. In de eerste serie durfden we dit helemaal niet aan, omdat we bang waren voor censuur.’

Voor deze aflevering bleef het team langer op één plek. Zo kwam Terlou in contact met een vrouw die hij meerdere keren tegenkwam in het ziekenhuis en in het hotel waar zij verbleef. ‘Ondertussen kreeg ik haar WeChat (vergelijkbaar met Whatsapp), waardoor het contact intensiever werd. Zij vond het ook interessant wat wij deden.’

De vrouw werkte in een fabriek met plastics en had borstkanker. ‘Haar verhaal raakte me. De vrouw, en ook de andere patiënten die we spraken, waren zo hulpeloos en radeloos. Ze deden ook vaak een appel op mij, omdat ik had verteld dat ik arts was. Ze lieten scans zien en hoopten dat ik daar iets mee kon.

Er was een andere vrouw met longkanker. Ze verkeerde in de veronderstelling dat ze nog beter kon worden, terwijl ik op de scans zag dat ze uitzaaiingen had en eigenlijk terminaal was. Zij en haar man hadden zoveel geld geleend bij familie en vrienden. Bedragen die vergelijkbaar zijn met de prijs van een huis. Dat vond ik heel lastige situaties. Dit was een aflevering waar ik volstrekt over mijn grenzen heenging.

Om mooie verhalen te kunnen maken, moet je mensen de ruimte geven om zichzelf te zijn. Waar zijn ze bang voor, wat is hen lief? Maar je levert ook een stukje van je zelf in. En hier ging ik wel flink over mijn eigen grens heen.’

Het was de laatste aflevering van de serie en Terlou riep een tijdlang dat hij dit nooit meer ging doen. ‘Ik denk daar nu wel weer anders over. Ik ben wel heel blij dat ik dit gemaakt heb.’

Met de man van de inmiddels overleden vrouw heeft Ruben Terlou nog steeds contact. De man die zoveel geld moest lenen, krijgt nu geld van de foto’s die in tijdschriften worden gepubliceerd. ‘Dat is ook een vorm van grenzeloos freelancen, volgens mij.’

Verdiensten. In een volle zaal met freelancers durft Ruben Terlou bedragen te noemen, maar wel met het dringende verzoek om ze niet te publiceren. In elk geval staat de investering die hij deed niet in verhouding met wat het hem financieel heeft opgeleverd. De tweede serie ging al beter. ‘Ik ben slecht in onderhandelen’, geeft hij toe, ‘Gelukkig heb ik daarom nu een agent.’