Een jaar zonder grote incidenten op het gebied van persvrijheid in Nederland, maar er is wel werk aan de winkel voor Nederland op het gebied van wetgeving, om zo de persvrijheid goed te kunnen waarborgen. Dat constateert Wouter Hins, hoogleraar mediarecht aan de Universiteit van Leiden, naar aanleiding van de presentatie van de derde nationale Persvrijheidsmonitor. Hins presenteert de Permonitor op 3 mei, de Dag van de Persvrijheid, in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam.
Zorg is er over het uitblijven van een wettelijk regeling voor journalistieke bronbescherming. Deze laat nog altijd op zich wachten, ondanks een duidelijke aanbeveling op dit punt uit Europa, twee uitspraken van het Europese hof en een advies van de Raad van State, dat al meer dan twee jaar bij de minister ligt.
“Een wet kan ervoor zorgen dat journalisten en hun bronnen beter beschermd worden bij huiszoekingen, het afluisteren van telefoongesprekken en het vorderen van beeldmateriaal.”
Daarnaast zakt Nederland steeds verder weg als het gaat om openbaarheid van bestuur. De Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) is volgens Wouter Hins nodig aan herziening toe. “De huidige regering besteedt vooral aandacht aan het terugdringen van oneigenlijke en omvangrijke verzoeken om informatie, een belang van de overheid. Aanpassing van de WOB aan internationale ontwikkelingen die de openbaarheid van overheidsinformatie uitbreiden, zou meer prioriteit moeten krijgen. Dat is in het belang van iedere burger, ook van journalisten.”
Verder biedt de monitor een overzicht van gewelds- en bedreigingsincidenten tegen journalisten en een overzicht van in het oog springende rechterlijke uitspraken op het gebied van persvrijheid, openbaarheid van overheidsinformatie en aansprakelijkheid van journalisten voor publicaties.
Daarin is ondermeer vermeldenswaardig dat de strafrechter in 2011 heeft erkend dat vrijheid van nieuwsgaring als strafuitsluitingsgrond kan gelden. Dat deed het Hof in een strafzaak tegen de journalist Alberto Stegeman, waarin deze werd beschuldigd van het vervalsen van een pasje, waarmee hij zich toegang verschafte tot een afgesloten deel van Schiphol.
De Persvrijheidsmonitor verschijnt dit jaar voor de derde maal. Het onderzoek wordt gefinancierd door het Persvrijheidsfonds met steun van het Stimuleringsfonds voor de Pers.
Het rapport is hier te downloaden.
Zie ook www.persvrijheidsfonds.nl en www.persvrijheid.nl
Vanaf 15.00 uur is de Dag van de Persvrijheid live te volgen via www.denieuwereporter.nl