NVJ stuit verjaring aanspraak op billijke vergoeding voor freelancers

Op 1 november 2019 oordeelde de rechter dat dat de twee freelancers, fotojournalist Ruud Rogier en schrijvend freelancer Britt van Uem, gezien hun ervaring en expertise, recht hadden op een verhoging van hun tarief met 50% (foto: Ingrid de Groot)

Het doel van de Wet Auteurscontractenrecht is om makers zoals journalisten te beschermen tegen onredelijke contractsbepalingen. Zo nodig kan de rechter de verschuldigde vergoeding achteraf bijstellen.

De NVJ constateert dat veel mediaorganisaties de afgelopen jaren onbillijke (lage) vergoedingen hebben betaald voor freelance (foto)werk, ook na de in werkingtreding van de Wet Auteurscontractenrecht.

Rechter: tarieven twee freelancers met 50% omhoog

Dit is in twee individuele gevallen door de rechter bevestigd. De twee hadden de rechter – op basis van de Wet Auteurscontractenrecht – gevraagd om een billijk tarief die in verhouding staat met het inkomen van een journalist die vergelijkbare werkzaamheden verricht in vast dienstverband. Op 1 november 2019 oordeelde de rechter dat dat de twee freelancers, fotojournalist Ruud Rogier en schrijvend freelancer Britt van Uem, gezien hun ervaring en expertise, recht hadden op een verhoging van hun tarief met 50%.

Ook andere freelancers kunnen met terugwerkende kracht vanaf 1 juli 2015 een claim indienen bij een opdrachtgever. Per freelancer kan dit oplopen in de tienduizenden euro’s.

Op 1 juli 2020, vijf jaar na de inwerkingtreding van de wet Auteurscontractenrecht, verjaren in principe de eerste aanspraken uit het verleden op grond van de wet indien er geen actie ondernomen zou worden.

De NVJ stuurt daarom aan alle mediaorganisaties – van dagbladen tot omroepen - een stuitingsbrief, waarmee zij de verjaring voorkomt van alle rechtsvorderingen op grond van de Auteurswet. Freelancers houden hierdoor de optie open om een claim in te dienen voor artikelen en foto’s die meer dan vijf jaar geleden zijn gemaakt en financiële compensatie te vorderen voor zover de betaalde tarieven niet billijk zijn.

Rechtsgang – enige stok achter de deur

Mediaorganisaties als DPG en Mediahuis, maar ook regionale omroepen en kleinere uitgevers, hebben in de afgelopen jaren vaak lage bedragen betaald voor werk van freelancers, dat vergelijkbaar was met het werk van vaste redacties. Hoewel veel freelancers bijdroegen aan de succesvolle exploitatie en het eindproduct, hebben zij hier vaak niet evenredig van meegeprofiteerd. Ook de Publieke Omroep – nota bene gefinancierd van publiek geld – hebben de freelance-tarieven in de afgelopen jaren vaak niet verhoogd.

De NVJ behartigt de beroepsbelangen van haar leden en probeert dat doel te realiseren via alle wettige middelen, zo nodig door het voeren van (collectieve) procedures. “Een rechtsgang lijkt het enige wapen om deze mediaorganisaties te dwingen freelancers billijke tarieven te betalen die in lijn liggen met de lonen van journalisten in vast dienstverband. Toch roept de NVJ de mediaorganisaties op om het niet tot een rechtszaak te laten komen, maar om samen met freelancers aan tafel te gaan om te praten over hogere tarieven. Dit is ook in het belang van de journalistiek”, aldus NVJ Secretaris Zelfstandigen, Rosa García López.

NVJ erkent dat sommige media wel goed betalen

De NVJ erkent dat er media zijn die wel goed omgaan met hun freelancers en billijke tarieven betalen. De brief is vooral voor die partijen bestemd die de afgelopen vijf jaar geen enkel initiatief hebben genomen om de positie van freelancers te verbeteren.

>> Ga hier naar de brief aan de mediaorganisaties [pdf]