OPINIE – Jarenlang gaf de NVJ een lijstje met tarieven die freelancers hielpen een redelijke prijs voor hun werk te berekenen. De bedragen hadden niets verplichtends, de kaart was niet meer dan een instrument om het gesprek over de honorering niet in het wilde weg te hoeven beginnen.
De tarieven waren afgeleid van de schalen in de Dagblad CAO, zodat de freelancer kon zien wat hij of zij per uur moest vangen om met het inkomen in de buurt te komen van de collega in vaste dienst met vergelijkbare ervaring en kwaliteiten. Ik heb er vaak gebruik van gemaakt, als hoofdredacteur in de onderhandelingen met medewerkers, maar ook wel eens om voor mezelf te bepalen wat een redelijke vergoeding was voor een bijdrage aan een symposium of zoiets.
Nooit heb ik het idee gehad dat ik daarmee in de sfeer van de economische delicten terecht was gekomen. Dat besefte ik pas toen de mededingingsautoriteit NMa waarschuwde dat zulke `collectieve prijsafspraken’ niet door de beugel konden. Een vorm van marktbederf. Dat vond ik op zijn zachtst gezegd nogal overdreven. Wie werd er nou in vredesnaam benadeeld door de adviestarieven van de NVJ? De uitgevers niet, want die stonden sterk genoeg om er onder te gaan zitten en het lezend publiek niet, want dat kreeg dezelfde waar voor zijn geld als het van journalisten in loondienst mocht verwachten.
Bij de huidige marktomstandigheden is een verbod op zo’n tarievenkaart zelfs ronduit een dwaasheid. NMa, kijk eens naar de markten voor schrijvende en fotograferende freelance journalisten. Zelfs een kind kan zien dat de verhoudingen tussen opdrachtgevers en -nemers totaal uit het lood zijn geslagen. Uitgevers en anderen die een tekst of een beeld nodig hebben kunnen de prijs bepalen en er zijn er die schaamteloos gebruik van die machtspositie maken. Ze durven freelancer vergoedingen op te leggen waarmee je zelfs met een werkweek van vijftig uren nog niet boven het sociaal minimum uit komt. Maar aan dit soort marktbederf zal de NMa wel geen boodschap hebben.
Rimmer Mulder, voorzitter NVF