Mark Deuze: “We leven niet met media maar in media”

Leven met media suggereert dat we ook kunnen leven zonder media. Dat is een illusie, zegt Mark Deuze tijdens de Grote Freelancersdag, die op 4 juni werd gehouden in Amersfoort. Het is niet leven met media, maar leven ín media. ’s Ochtends je mobiel aanzetten is tegenwoordig hetzelfde als ’s ochtends je spijkerbroek aantrekken. Een interessante ontwikkeling noemt Deuze die van hardware. De Samsung Galaxy s4 wordt niet meer geïntroduceerd als een telefoon, maar als een life companion, je beste vriend. Bij de presentatie van de Xbox One werd het woord game slechts vier keer gebruikt. Apparaten zijn onlosmakelijk met het leven verbonden. Illustrerend is het burgerinitiatief na de storm Sandy in New York, waar bij wijze van spreken niet een tafel met broden op de stoep werd aangeboden voor slachtoffers, maar een bordje werd opgehangen met de tekst: ‘we have power’. Zonder media overleven we niet.

Maar al te vaak wordt de schuld gegeven aan diezelfde media en social media. De rellen in Londen in 2011 zouden te wijten zijn aan de media. Liever de schuld aan media, dan aan onderliggende woede over kansloosheid of armoede. Als journalist is het moeilijk om daar duiding aan te geven. Wat daarmee samenhangt is de omgang met elkaar. We worden in de gaten gehouden door elkaar, maar terwijl we dat weten, houdt het ons niet tegen om het volgende jaar het dubbele te delen op social media. Het leven in media vereist dat de journalist daarin zijn plek moet zien te vinden. Hoe roep je in een systeem waar al luid geschreeuwd wordt? De inhoud is overal en heeft allerlei identiteiten en vormen gekregen. De journalistieke beroepsidentiteit verandert en daarmee ook het ijkprofiel van de journalist. De dj als nieuwe beroepsidentiteit voor de freelancer.

De 7 kenmerken die bij de nieuwe freelancer horen:

1. vertellen in multi-, cross-, transmedia
Met remixen en linken zweven verhalen door de media heen. Je verhaal daar op aanpassen, betekent je verhaal loslaten.

2. individuele redactionele autonomie
Een redactie is een bolwerk, een kasteel dat je beschermt. Maar inmiddels is de meerderheid van journalisten freelancer. Hoe zit het dan met die bescherming? Autonomie ligt bij jezelf. Daar moet je je heel bewust van zijn. You’re on your own.

3. de maker als producer
Als freelancer ben je niet alleen maker, maar ook producer. Je bent degene die alles bij elkaar brengt. Dat betekent dat er een nieuwe beroepslaag bij is gekomen die nieuwe competenties vraagt.

4. Netwerk, gemeenschap, en publiek
Een pak visitekaartjes meenemen naar een feestje is achterhaald. Je krijgt werk door deel uit te maken van een informele groep mensen die elkaar aanneemt. Daarbij zorg je ervoor dat je gezien wordt en dat je een goede reputatie hebt, dat wil zeggen dat je binnen de deadlines en budgetten werkt.

5. de maker als merk
Branding gaat niet over het verkopen van een product, maar over het creëren van een relatie tussen consument en merk. Het product verschuift daarmee steeds meer op de achtergrond. Branding gaat dus niet over portfolio’s, maar over welke voordelen het heeft om een relatie met jou als freelancer aan te gaan, omdat je een goed netwerk, persoonlijkheid en expertise hebt, en goed kan meedenken. Weet daarom wat de centrale boodschap is van jezelf.

6. redigeren, modereren, valideren, animeren, inspireren
Nieuws bestaat om er over te kunnen praten. Journalistiek is het sociale cement van de samenleving. Maar iedereen kletst dankzij internet. Om daar als journalist een rol in te spelen, moet je niet alleen roepen, niet alleen schrijven, maar ook redigeren, modereren, valideren, animeren en inspireren.

7. voorbij verdienmodellen
In Amerika nam in tien jaar tijd het aantal mediaprofessionals met een kwart af. Maar dat cijfer klopt maar ten dele. Die mediaprofessionals werken nog steeds, maar combineren dat met ander werk. Je moet steeds meer manieren vinden om je geld te verdienen. Met name in de film- en televisiewereld is de basisliefde feitelijk economisch niet rendabel. Er is niet genoeg werk en dat moet aangevuld worden met andere baantjes. Dat is nu eenmaal de harde realiteit. Als journalist kun je ook allerlei andere diensten bieden, zoals mediatraining of copywriting.

Klik hier voor de presentatie van Mark Deuze op de Grote Freelancersdag, 4 juni 2013

Foto: Bas de Meijer


Andere berichtgeving rondom de Grote Freelancersdag, 4 juni 2013

- Foto’s Bas de Meijer
- Mark Deuze “Het plezier moet terug”
- Anne Dilven “Crowdfunding kan oplossing zijn”
- Fascinerende zoektocht naar veilige opslag en nieuwe verkoop-tools
- Hans Jaap Melissen: “Uiteindelijk is het een kwestie van gaan”
- Rob Wijnberg: “Ik ben juist benieuwd naar de ideeën van freelancers”
- Ilvy Njiokiktjien: “Kom voor jezelf op”
- Dirk-Jan Visser: “Als ik een idee heb ga ik het ook uitvoeren”
- Qracht 500 wint crowdfundingsproject