Journalist Eefje Blankevoort en fotograaf Anoek Steketee bewijzen met hun project Love Radio Rwanda dat je een transmediale documentaire kunt maken, waarin fictie en non-fictie en verleden en heden kunnen samenkomen. Love Radio gaat over het complexe proces van verzoening in Rwanda na de genocide 20 jaar geleden. Tijdens de Grote Zelfstandigendag vertelde het tweetal over de totstandkoming van het project.
Twintig jaar geleden begon de genocide in Rwanda waarbij in 100 dagen 800.000 mensen werden gedood. Het project Love Radio Rwanda van Eefje Blankevoort en Anoek Steketee herdenkt de genocide aan de hand van de in het land razendpopulaire radiosoap Musekeweya (Nieuwe Dageraad).
Romeo en Julia
Het idee ontstond in 2008 toen het journalistenduo in Rwanda verbleef om er een reportage te maken over pretparken. Ter voorbereiding kwamen ze in gesprek met George Weiss, directeur van een NGO, die in 2004 de radiosoap Musekeweya was gestart. De mierzoete soap is een typisch Romeo en Julia verhaal, met twee rivaliserende dorpen, met zondebokken en een happy end. De soap wordt uitgezonden op dezelfde frequentie als de haatradio die twintig jaar geleden mensen opriep om Tutsi’s te vermoorden. ‘De genocide is een van de meest bizarre en gruwelijkste gebeurtenissen uit de vorige eeuw en de haatradio speelde een belangrijke rol in die tijd', aldus Blankevoort en Steketee.
Transmediale productie
De twee journalisten gingen in Rwanda praten met de makers van de radiosoap en luisteraars en kwamen tot de conclusie dat ze iets moeten doen met de radiosoap. ‘Het is zo’n mooi en universeel verhaal over schuld en onschuld en over de invloed van media. We maakten een tekstverhaal met foto’s voor nrc next, maar we wilden meer.’ Uiteindelijk werd Love Radio een transmediale productie met tekst, audio, foto’s en video. Bovendien worden verschillende platforms gebruikt, waaronder de website en korte verhalen van 30 seconden op de smartphone. ‘We waren ook op onze hoede, want er zijn zoveel mogelijkheden dat het ten koste kon gaan van de poezie en het verhaal. Het was de uitdaging om een balans te vinden en kregen daarbij hulp van een vormgever en een storyteller. Het resultaat is een combinatie van twee verhaallijnen met de fictieve kant van de radiosoap en de non fictieve documentairekant, waarbij duidelijk wordt dat de realiteit van verzoening weerbarstiger is dan de soap laat horen.'
Love Radio, gefinancierd door verschillende fondsen, startte in april 2014 en verschijnt online in zeven delen. Er volgen tentoonstellingen in het Amsterdamse fotografiemuseum FOAM en het Stedelijk Museum.
Foto: Sebastiaan ter Burg