#JournalismIsNotACrime

zaterdag 27 december 2014

29 december zitten ze een jaar vast in een Egyptische cel. De Australische journalist Peter Greste, de Egyptische journalist Baher Ghorab en de Egyptisch-Canadese collega Mohamed Fadel Fahmy. Omdat ze hun werk deden. Onze ‘eigen’ Rena Netjes ontvluchtte Egypte net op tijd, maar werd bij verstek tot 10 jaar veroordeeld. Dat haar collega’s nog vastzitten, doet pijn. Ze staat deze 29ste dan ook weer voor de Egyptische ambassade en vraagt aandacht voor het lot van de Al Jazeera-journalisten. In verschillende steden wereldwijd wordt er actie gevoerd voor hun vrijlating.

In Egypte zitten volgens de laatste cijfers van Reporters Without Borders nu zestien journalisten vast. Onder zeer slechte omstandigheden, zo blijkt wel uit dit relaas van fotojournalist Shawkan. Met twaalf anderen zit hij in een cel van drie bij vier meter; slapen doen ze op de grond, 22 uur per dag zien ze geen daglicht. Het Egypte van president Al-Sisi is in 2014 in de top vijf terechtgekomen van landen waarin journalisten in de cel worden gezet – meestal met de beschuldiging dat de journalist in kwestie met het Moslimbroederschap – dat inmiddels als terroristische organisatie is aangemerkt - zou heulen. Alsof, bijvoorbeeld, een demonstratie van het Moslimbroederschap verslaan, niet simpelweg hun werk is.

Wereldwijd zitten er op dit moment 178 collega-journalisten vast. Het Committee to Protect Journalists (CPJ) spreekt trouwens over 220 gevangen journalisten; een kwestie van definities. Zowel Reporters Without Borders als CPJ geven aan dat het vastzetten van journalisten flink is toegenomen de laatste jaren.

Voor de eerder genoemde Al Jazeera-journalisten zette de televisiezender een campagne op om hun gevangenschap onder de aandacht te brengen, op sociale media onder de hashtag #FreeAJStaff  Maar ze zitten dus nog steeds gevangen. Je zou er bijna moedeloos van worden. Maar dat zou al te cynisch zijn: de constante aandacht voor journalisten die vastzitten, de acties en de sociale mediacampagnes hebben wel degelijk effect. Het houdt de aandacht vast, en wie weet hoe de rechtszaken tegen deze journalisten eraan toe zouden gaan als de wereld niet meer meekijkt en actie voor hen voert. Bovendien steunt het hen, en hun familie - te weten dat collega’s voor ze opkomen, zo heeft Rena Netjes mij weleens verteld. ‘Blijf vooral aandacht vragen,’ is dan ook haar verzoek aan de NVJ en aan ons als collega-journalisten.

Dus staat Netjes samen met NVJ-voorzitter Marjan Enzlin maandag 29 december voor de Egyptische ambassade. En ik voer die dag actie op sociale media – met de inmiddels al zo’n beetje iconisch geworden journalist-met-afgeplakte-mond-foto (wegens al die journalisten die de mond wordt gesnoerd) en de bijbehorende hashtag #JournalismIsNotACrime. Ik grijp daarmee de vreselijke mijlpaal van een jaar gevangenschap aan om mijn stem te laten horen over ál die journalisten die wereldwijd vastzitten. Doen jullie mee?

  • Lees ook de column Stil van NVJ-voorzitter Marjan Enzlin