Hans Wiegel: ‘Ik voel me eigenlijk een beetje actievoerder’

donderdag 5 september 2013


Oud-VVD leider Hans Wiegel ziet niets in het kabinetsplan dat leidt tot lastenverzwaring van zzp’ers, ook niet nu er tweehonderd miljoen aan bezuinigingen is weggestreept. Zijn kritiek liet hij afgelopen weken meerdere malen horen in de media. Met die media heeft hij nog altijd een goede band. De voormalig politicus praat tijdens de Nacht van de Journalistiek op 28 september met Twan Huys en Emile Roemer (SP) over de relatie media en politiek. ‘Ik kan goed omgaan met media, maar op zichzelf is dat geen verdienste. Blijkbaar zit dat gewoon in me.’

De bezuinigingen op kleine ondernemers worden mogelijk afgezwakt. Regeringspartijen VVD en PvdA willen in plaats van 500 miljoen euro bezuinigen nu rond de 300 miljoen euro aan belastingvoordelen schrappen in 2015. VVD-prominent Hans Wiegel vindt dat niet genoeg. ‘Het hele plan moet van tafel, ook die 300 miljoen. Daar is tot 2015 tijd genoeg voor om dat te regelen.’ Wiegel heeft in de afgelopen weken het kabinetsvoornemen om de zelfstandigenaftrek te schrappen meerdere malen scherp veroordeeld. ‘Zzp’ers houden hun hand nergens ergens anders op. Ze krijgen geen ww, moeten zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten, voor hun pensioen zorgen. Maar het zijn wel de mensen die in belangrijke mate de economie een beetje draaiende hebben gehouden.’

Verwacht wordt dat staatssecretaris Weekers de focus meer gaat leggen op de bestrijding van schijnzelfstandigheid, de praktijk waarbij opdrachtgevers vaste krachten ontslaan om ze vervolgens op freelancebasis (minder loon en minder zekerheid) in te zetten. Een goed plan?
‘We moeten zien hoe hij dat gaat doen. Kun je het de mensen verwijten dat ze eerst worden ontslagen en dan weer kunnen terugkeren als zzp’er? Wat is schijnzelfstandigheid? Wie moet er worden aangepakt? Laat het kabinet dat eerst onderzoeken. De eerste stap, het schrappen van een deel van de bezuinigingen op belastingvoordelen is gezet. Nu moet je de acties doorzetten. Op hoog niveau overleg voeren op de departementen, zowel met Financiën als met Economische Zaken en Sociale Zaken. In de afgelopen veertien dagen is veel gebeurd en men heeft geluisterd. Ik voel me eigenlijk een beetje actievoerder.’

Hoe kan dit kabinet het ondernemerschap stimuleren in plaats van ontmoedigen?
‘Het allerbelangrijkste voor ondernemers is dat de overheid de voorwaarden schept waarbinnen zij goed kunnen opereren. En de belangrijkste voorwaarde voor ondernemers is dat ze niet met belastingverzwaringen worden geconfronteerd. Dat is altijd het beste.’

Op 28 september, tijdens de Nacht van de Journalistiek, interviewt Twan Huys u over de relatie media en politiek. Wat zal de kern van uw boodschap worden?
‘Dat ga ik vertellen op de avond. Twan Huys bepaalt de vragen en ik bepaal de antwoorden. Ik heb nooit aan voorgesprekken gedaan. Ik vraag ook nooit om inzage. Blijkbaar is het in deze tijd gebruikelijk dat allerlei spindoctors en voorlichters naar een verhaal kijken en dan de leuke uitspraken schrappen. Ik wil nooit een stuk van tevoren zien. Het is jouw stuk, niet mijn stuk.’

Dat is goed om te horen.
‘Maar het is zo raar dat men dat niet meer doet. Je geeft een enorm vertrouwen aan de journalist, dat is dus ook belangrijk voor de journalist zelf.’

Wat levert dat vertrouwen u op?
‘Dat weet ik niet. Ik heb duizenden interviews gegeven en ik ben misschien een tot twee keer door een journalist bedonderd. Die komt er dan ook niet meer in.’

Hoe kijkt u naar de huidige relatie politici en journalisten?
‘Voor mijn gevoel laten politici zich veel te veel afschermen voor journalisten. Er staat een drom medewerkers klaar. Ze lopen mee, willen de geïnterviewde misschien nog iets in het oor fluisteren. Ik moet er niet aan denken. Je moet een open relatie hebben met de journalist. Die wil moeilijke vragen stellen, hier en daar een gezellige val openzetten, een kat en muis spel spelen. Willem Bemboom schreef daarover een boek (red. ‘Hans Wiegel en de media, 1999). De vraag is wie is de kat en wie is de muis?’

Beeldvorming gaat boven inhoud?
‘Belachelijk. Het gaat in de eerste plaats om de inhoud. Die moet je zo uitleggen dat mensen snappen wat die inhoud is. De beeldvorming moet aansluiten bij de inhoud, anders werkt het niet. Kiezers zijn heel slim, hebben een feilloos gevoel daarvoor. Ze laten zich niet beduvelen als je beeldvorming niet klopt met de realiteit. Natuurlijk komt er bij een debat meer kijken, dat is ook een beetje relativeren, humor en timing. Dat kun je niet regelen vantevoren, dat moet maar net zo gaan. Ik kan goed omgaan met media maar op zichzelf is dat geen verdienste, blijkbaar zit dat gewoon in me.’

Wat vindt u van deze generatie journalisten?
‘Er zijn heel veel journalisten en heel veel omroepen. De belangrijke journalisten zijn van hoge kwaliteit. Een klein voorbeeld. Vorige week stond een stuk met mij over de zzp’ers in De Telegraaf. Het vraaggesprek werd gevoerd door twee jonge journalisten van De Telegraaf en in een half uur waren ze klaar. Toen holden ze snel terug naar hun bureau om dat stuk op tijd in de krant te krijgen. Dat is kwaliteit.’