Voor het eerst in acht jaar neemt de persvrijheid niet af. Dat blijkt uit het jaarrapport Freedom of the Press 2012 van Freedom House. Een van de belangrijkste bevindingen van Freedom House is de verbeterde situatie in de Arabische wereld. Ook in landen als Birma, Indonesië, de Filippijnen, Thailand en Zambia is de situatie iets verbeterd. Leon Willems, directeur van Free Press Unlimited sprak tijdens de Dag van de Persvrijheid van een gematigd positief beeld.
De Arabische lente van 2011 is een absoluut hoogtepunt, aldus Leon Willems. Met name de landen Libië, Tunesië, and Egypte zijn doorgeschoven naar landen met een gedeeltelijke persvrijheid. ‘Dit is zonder meer een positieve ontwikkeling, mede door de impact van social media in die landen.’ Toch zijn er ook kanttekeningen. Een structurele verbetering van de persvrijheid zet nog niet door. ‘De invloed van social media lijkt vooralsnog op korte termijn verbetering te geven. We vragen ons echter af of er een bestendiging optreedt. Dat lijkt wel het geval te zijn in Tunesië, waar de tv-verslaggeving neutraler is geworden. Maar we zijn nog sceptisch over Libië en Egypte. Met name in Egypte keert de staatstelevisie terug onder de controle van het regime.’
Van de 197 landen werd 33,5 procent beoordeeld als vrij, 36,5 procent als gedeeltelijk vrij en 30 procent als niet vrij. Dit betekent een verschuiving naar meer landen met een gedeeltelijke persvrijheid. Niettemin leefde in 2011 slechts 14,5 procent van de wereldbevolking in een land met een vrije pers, oftewel een op de zes mensen.
Freedom House constateert dat er nog veel problemen zijn in China, waar de oude en nieuwe media onder censuur staan. Ook andere autoritaire machten zoals Rusland, Iran en Venezuela handhaven hun stevige greep op de media, door het afsluiten van blogs of het vasthouden van kritische journalisten. Een andere zorgwekkende ontwikkeling in 2011 is een daling van de persvrijheid in een aantal gevestigde democratieën en dan met name Chili en Hongarije. Verslechtering werd ook gemeten in een aantal gedeeltelijk vrije landen, zoals Ecuador, Macedonië, Malawi, Oeganda, en Oekraïne.
Hoewel er nog genoeg problemen zijn, is de vooruitgang nog nooit zo groot geweest in de 32 jaar dat het onderzoek wordt gehouden, aldus Freedom House. De top 8 van landen met persvrijheid werd in 2011 aangevoerd door Finland, gevolgd door Noorwegen, Zweden, België, Denemarken, Luxemburg, Nederland en Zwitserland. Hekkensluiter van landen zonder persvrijheid is Iran (192ste plaats), gevolgd door Equatoriaal-Guinea, Cuba, Syrië, China, Birma, Vietnam en Somalië.