Op 1 juli 2015 treedt de wet Auteurscontractenrecht in werking. Deze wet gaat onderdeel uitmaken van de Auteurswet en heeft tot doel de positie van de maker ten opzichte van de exploitant te verstevigen. Makers, zoals journalisten en fotografen, zijn vaak de zwakkere partij bij overeenkomsten. Daarom heeft de wetgever een aantal maatregelen genomen om hun contractuele positie te versterken.
Om je werk te mogen publiceren, heeft een uitgever jouw toestemming nodig. Op je werk rust immers auteursrecht. In de wet is nu bepaald dat je voor het verlenen van deze toestemming recht hebt op een billijke vergoeding. Wat billijk is, staat niet in de wet. Of de vergoeding die je krijgt billijk is, hangt af van de concrete omstandigheden. Lees ook: De billijke vergoeding uit het Auteurscontractenrecht moet juist een nieuw verdienmodel creëren
De minister van OCW kan een billijke vergoeding vaststellen die geldt voor een specifieke sector. De minister doet dit alleen als een vereniging van makers (bijvoorbeeld de NVJ) en een exploitant of vereniging van exploitanten (bijvoorbeeld een uitgever of het NUV) de minister daarom gezamenlijk verzoeken. Dat verzoek bevat een advies aan de minister over de billijke vergoeding. De minister stelt alleen een billijke vergoeding vast als dat in het belang is van het behoud van culturele diversiteit, toegankelijkheid van cultuur, een doelstelling van sociaal beleid en als dat in het belang is van de consument.
Dit is de zogenaamde bestsellerbepaling. Als je werk een onverwacht succes wordt, kun je een aanvullende vergoeding krijgen. Dat kan alleen als je oorspronkelijk vergoeding in geen enkele verhouding meer staat tot de opbrengsten van de uitgever. In de wet staat dat er sprake moet zijn van een ernstige onevenredigheid. Dit kan je pas vaststellen nadat je werk is geëxploiteerd. De aanvullende billijke vergoeding wordt dus achteraf bepaald. De billijke vergoeding vooraf.
Als je aan je uitgever een exclusieve licentie verleent, dan kan dat alleen bij akte. Een akte is een schriftelijk stuk waar je handtekening onder staat.
Deze bepaling wordt ook wel de use-it-or-lose-it-bepaling genoemd. Als de uitgever je werk niet binnen een redelijke termijn publiceert, dan mag je de overeenkomst ontbinden en krijg je je werk en auteursrecht terug. Je moet de uitgever wel eerst schriftelijk hebben medegedeeld dat je werk binnen een redelijke termijn moet worden gepubliceerd. Doet de uitgever dat niet, dan mag je ontbinden.
Onredelijk bezwarende bepalingen kunnen worden vernietigd. Dat geldt voor zowel de bepalingen die in het contract staan als voor bepalingen die in algemene voorwaarden zijn opgenomen.
Als je een geschil hebt met je uitgever, kun je naar de geschillencommissie stappen, dit is het alternatief voor de rechter. De geschillencommissie moet nog worden opgericht. Platform Makers en het Platform Creatieve Media Industrie (de exploitanten) onderhandelen hier nog over. In de wet is ook bepaald dat je niet zelf naar de geschillencommissie hoeft te stappen, maar dat een belangenvereniging van makers, zoals de NVJ, dat kan doen. Bijvoorbeeld om onredelijk bezwarende bepalingen of de billijkheid van een vergoeding te laten toetsen.
Meer informatie
Vragen?