‘Wie is er nu meegesleurd in Wilders’ plan, ik of de pers?’

Een zaal vol jonge journalisten en studenten. Op het podium een tafeltje met Job Cohen aan de ene kant en interviewer Coen Verbraak aan de andere kant. Het is de week waarin Geert Wilders de uitspraak deed dat Job Cohen aan de lijn loopt van premier Rutte en Cohen kwalificeerde als ‘bedrijfspoedel’. Cohen zegt dat hij zich niets heeft aangetrokken van het jij-bakken en straatvechten. Waar Wilders echter wel in slaagde was dat hij het debat beheerste op datgene waar het niet over moest gaan. ‘Maar dat had ook met de media te maken.’ De nadruk tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen lag zo op de incidenten dat de rest nauwelijks aan bod kwam, terwijl er nogal wat aan de hand is in Nederland. Een slechte zaak, waaraan zich ook de voltallige media hebben schuldig gemaakt door hun onevenwichtige berichtgeving. Job Cohen vraagt zich dan ook af waarom de pers doet wat Wilders wil. ‘Wie is er nu meegesleurd in zijn plan, ik of de pers?’

Eén mediatraining en tips van Wouter Bos leerden Cohen hoe hij als lijsttrekker om moest gaan met de pers. Omzeil de vraag, vertel altijd je eigen verhaal, denk niet hardop. ‘Best moeilijk’, erkent hij. Slechte ervaringen met journalisten heeft hij niet, alhoewel er echt wel eens een rotinterview is geweest. Maar hij mijdt de journalist in kwestie niet. ‘Er stond zo’n beetje in wat ik bedoelde, maar ik ben een pietje precies.’ Voor hem is een fijne journalist een geïnteresseerde journalist. Niet degenen die het verhaal eigenlijk al af hebben en nog een quote nodig hebben.

In de tien jaar tussen het staatssecretarisschap van toen en het PvdA-leiderschap van nu zit een wereld van verschil. ‘Er zijn meer journalisten bijgekomen, de druk is een stuk groter, er is een grotere behoefte aan scoops en scoren. Voor mij betekent dat precies zijn en opletten.’
Het woord fatsoenlijk valt regelmatig. ‘Weet u wel hoe vreselijk dat klinkt?’, antwoordt Cohen. ‘Ik weiger te accepteren dat iemand te fatsoenlijk is voor de politiek. De juiste manier van inspringen heeft niets met fatsoen te maken.’
Maar is Cohen eigenlijk niet veel meer de vaderlijke coach dan een echte vuurvreter, ongeschikt voor de boksring? ‘Ik begrijp wel dat mensen dat zeggen, maar bedenk ook dat dit mijn eerste Algemene Politieke Beschouwingen waren. Ik vind dat het steeds beter gaat. Kijk bovendien eens hoe Frits Bolkestein of Wim Kok het deden in het begin.’

Is Cohen er bij de volgende verkiezingen eigenlijk weer bij? ‘Natuurlijk’, zegt hij, ‘hoe eerder hoe beter.’ Waarna hij vervolgt: ‘Het is een onzinnige vraag, want stel nou dat ik nee zou zeggen, of misschien? Er is maar één antwoord mogelijk.’
Hoe vaak spreekt u niet de waarheid?, klinkt dan vanuit het publiek. ‘Ik zal tot het uiterste proberen om geen onwaarheid te spreken’, zegt Cohen. ‘Daarnet meende ik wat ik zei, maar je kunt ook gewoonweg geen ander antwoord geven dan dat je er bij de volgende verkiezingen bij bent. Het stomste wat je kunt doen is liegen, maar soms moet je de vraag omzeilen, herformuleren zodat het verhaal wel klopt.’
Hoe prikt de interviewer daar dan doorheen?, is de volgende vraag aan Coen Verbraak. ‘Dit interview is anders dan een interview voor een krant’, is zijn antwoord. ‘Het is een optreden met publiek, niet bedoeld om de onderste steen boven te krijgen.’ In dat laatste geval wapent de interviewer zich met kennis en feiten en altijd spreek hij met een aantal mensen over de persoon in kwestie, aldus Verbraak.