Volgens de Monitor Freelancers en Media van 2016 (Pyrhulla) is 40 procent van de freelance journalisten afhankelijk van hun partner. Ruim 70 procent is niet verzekerd voor ziekte en arbeidsongeschiktheid en ruim 40 procent spaart niet voor pensioen.
Uitgevers en mediabedrijven concurreren zo hevig op de tarieven van freelance (foto)journalisten dat steeds meer freelancers niet of nauwelijks rond komen van journalistiek alleen. Freelancers zijn inmiddels onderdeel van het verdienmodel van de uitgeef- en mediabedrijven. Het verschil in loonkosten per uur met de vaste krachten is aanzienlijk. Freelancers werken ook nog eens veel meer uur dan dat zij betaald krijgen en even ziek zijn is ‘gewoon pech’ voor de freelancer.
De freelancer als verdienmodel van uitgevers en mediabedrijven?
Gemiddeld werken freelancers 37 uur, waarvan er slechts 22 uur betaald worden. Hierop wordt dus flink verdiend door de (aandeelhouders van) uitgevers en mediabedrijven. Wat de bedrijven aan loonkosten verdienen door steeds meer freelancers (vaak structureel) tegen te lage tarieven te laten werken, geven we weer in de volgende twee rekenvoorbeelden.
Rekenvoorbeeld 1
We zien steeds meer dat opdrachtgevers beginnende freelancers bijvoorbeeld € 20,- per uur betalen. Uitgaande van 1008 uur op jaarbasis (37 uur per week, waarvan 22 betaalde uren) komt dit neer op € 20.152,- op jaarbasis.
Ter vergelijking: een net beginnende jonge journalist in dienst (bijv. schaal 4 Dagbladen) kost per jaar € 41.614,-.
Twee voor de prijs van één!
- Op jaarbasis steekt de uitgever/het mediabedrijf in dit geval dus € 21.464,- in eigen zak. Of hij heeft twee freelancers voor de prijs van één. Die allebei vervolgens geen enkele zekerheid hebben en niet goed rond kunnen komen. De freelancers moeten van het te lage tarief zichzelf verzekeren, vakantiegeld betalen, pensioen opbouwen enz. en kunnen dit dus niet of nauwelijks betalen. Om een goed pensioen op te bouwen zou een beginnend journalist bijvoorbeeld tenminste € 3.750 per jaar moeten wegleggen.
Rekenvoorbeeld 2
We zien dat opdrachtgevers ervaren freelancers bijvoorbeeld € 44,- per uur betalen. Uitgaande van 1008 uur per jaar (37 uur per week, waarvan 22 betaalde uren) komt dit neer op € 44.334,40 op jaarbasis.
Ter vergelijking: een journalist met een paar jaar ervaring direct in dienst bij het mediabedrijf kost het bedrijf inclusief werkgeverskosten per jaar € 59.614,17.
- De uitgever/het mediabedrijf verdient in dit geval op een freelance journalist met enkele jaren ervaring € 15.279,- per jaar aan loonkosten. De freelancer moet van dit lage tarief zichzelf nog verzekeren, vakantiegeld betalen, pensioen opbouwen enz. Om een goed pensioen op te bouwen zou een journalist met een paar jaar ervaring bijvoorbeeld tenminste € 6.465 per jaar opzij moeten leggen.
Pyrrhula: Wat is het gemiddeld uurtarief van een freelance (foto)journalist, fotograaf, schrijver of illustrator/ontwerper?
Bron: Pyrrhula
