René Hendriks, fotograaf van bureau Regio 15 dat foto’s levert aan het AD, Omroep West, NOS en RTL, deelt zijn tips over hoe om te gaan met bedreigingen.
Online agressie, fysieke klappen, het vernielen van apparatuur, schelden, spugen tot en met dood wensen. De bedreigingen tegen journalisten nemen toe en worden explicieter. De impact is fors. Journalisten vertellen over hun ervaringen. In dit deel: René Hendriks, fotograaf van bureau Regio 15 dat foto’s levert aan het AD, Omroep West, NOS en RTL.
'Op onze website plaatsten we een nieuwsbericht over een auto-ongeluk in Den Haag. De man die daarbij betrokken is, belt me een dag later op en eist dat de foto’s van de site worden gehaald. Ik leg hem uit dat we dat niet doen en hij begint vervolgens me fysiek te bedreigen. Ik heb aangifte gedaan.
Als er een alarmering binnenkomt met trauma kan dat een medisch geval zijn, maar het kan ook een steekpartij zijn. Dat weet je vooraf niet, dus gaan we wel kijken. In het eerste geval kan een familielid erg van streek zijn en tekeergaan. Dat is een emotionele reactie en geen serieuze bedreiging. Een bedreiging is het wél als iemand me achteraf meerdere keren belt, roept dat hij me komt opzoeken en dat hij mijn huis in de fik gaat steken. Dat laatste pik ik niet.'
Wat is de impact van die bedreigingen?
'Het aantal bedreigingen neemt toe. Ik vermoed dat onze tien meest actieve fotografen hier wekelijks mee te maken heeft. Zelf ben ik van een bedreiging niet zo onder de indruk, ik ben vrij assertief. Wel ben ik over het algemeen een paar dagen goed op mijn hoede. Er kan altijd een ‘gekkie’ tussen zitten die echt aan de deur komt. Dat is niet gebeurd, maar we hebben met ons team wel voorzorgsmaatregelen genomen. De aanleiding was dat mijn vriendin thuis werd gebeld door iemand die dreigde de ruiten in gooien. Je kunt dreigen met een rechtszaak; prima, want daar kan ik op antwoorden. Maar je gaat dreigen met ruiten ingooien of mijn huis in de fik steken. Dan word ik narrig. Het wordt bedreigend als mensen in je privé-omgeving worden betrokken. Sindsdien maken we opnamen van telefoongesprekken en dragen we bodycams. Mijn naam op de website is een andere dan die in mijn paspoort staat. En ik sta niet met mijn woonadres bij de Kamer van Koophandel ingeschreven.'
Doe je aangifte van bedreigingen?
'Met het ingaan van de zwaardere richtlijnen bij bedreigingen tegen journalisten hebben we gezegd dat we ook daadwerkelijk aangifte doen om te kijken wat er mee gebeurt. In het geval van de dreigmeneer aan de telefoon was er op het politiebureau op dat moment geen tijd om mijn aangifte op te nemen. De wachtcommandant beloofde te reageren in het geval dat ik me vanaf mijn huisadres zou melden met een bedreiging.
Aangifte doen kost behoorlijk wat tijd. De laatste keer zat ik anderhalf tot twee uur op het bureau. Ik heb bewijsmateriaal en zorg er voor dat alles heel goed op papier staat, zodat de pakkans groter wordt. Naar het bureau gaan, vertellen dat je bedreigd bent en je telefoonnummer achterlaten, draagt weinig bij aan de zaak. Dus ik probeer er wel werk van te maken, zodat de politie er daadwerkelijk iets mee kan.'
Wat is er gedaan met die aangifte van het dreigtelefoontje?
'Die aangifte is doorgestuurd naar het OM. Recent heeft het OM me schriftelijk laten weten dat de man is veroordeeld is tot een geldboete van 500 euro, conform de strengere richtlijnen die OM, Politie, NVJ en Genootschap van Hoofdredacteuren zijn overeengekomen. Er loopt nu een aantal aangiftes. Je weet niet wat de rechter beslist, maar wat je wel weet is dat deze figuren worden uitgenodigd op het politiebureau en alleen dat al vinden de meeste niet leuk.'
Heb je tips voor journalisten?
'Laat het niet over je kant gaan. Zorg ervoor dat je alles vastlegt. Via bodycams en telefoonopnamen. Zorg ervoor dat je jezelf juridisch indekt en kunt verweren. En zorg ervoor dat je niet vindbaar bent via de Kamer van Koophandel.'
Heb je tips voor agenten?
'Vraag aan journalisten waar ze wonen, zodat de politie adequaat kan reageren als er een melding binnenkomt. Er hoeft heus geen politieauto voor je deur te staan, maar weet wel wat de hotspots zijn in je wijk.'
Hoe gaat PersVeilig journalisten helpen?
'We kregen al voldoende ondersteuning van de politie op straat. We hebben goede contacten in Den Haag. Als we worden belaagd worden we over het algemeen door de politie ontzet. Zo was er laatst een dreigende situatie op straat tegen een van onze fotografen. Een politieagent is toen met hem meegelopen naar zijn auto en is hem nog een eindje gevolgd in zijn politieauto. De politie zit er echt wel bovenop. Ik heb nog twijfels over wat de rechterlijke macht gaat doen nadat de zwaardere richtlijnen zijn ingegaan. Laat maar zien dat er serieus werk wordt gemaakt van bedreigingen.'