‘Ik ben een echte mensenfotograaf’
Tijdens haar opleiding aan de Haagse Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten (KABK) kwam ze er al snel achter dat de journalistieke kant van het vak haar het meest aantrok. Fotojournalist en NVF-lid Henriëtte Guest (57) ging voor fotograferen waarbij de snelheid van werken en de omstandigheden de uitkomst mede bepalen. Na bijna 30 jaar haar eigen bedrijf gerund te hebben, is zij nog altijd even bevlogen over haar vak als toen zij begon: ‘De fotojournalistiek is een breed werkveld waar geen dag hetzelfde is.’
De eerste kennismaking met het dynamische vak van de fotojournalistiek had Henriëtte Guest tijdens haar stage in februari 1995. ‘Ik liep toen stage bij de GPD (Geassocieerde Pers Diensten, destijds het persbureau voor de Nederlandse regionale kranten – red.). Tijdens mijn opleiding was het voor mij al snel duidelijk dat bepaalde vormen van fotografie mij minder lagen, zoals mode en reclame. Je moest voor die deelgebieden erg conceptmatig werken, van tevoren alles tot in detail uitdenken. Waar snelheid een vereiste was, lagen die opdrachten mij veel beter. Bij de GPD voelde ik mij als een vis in het water en werd definitief duidelijk dat ik de fotojournalistiek in wilde.’
Continu flexibel zijn
Bij de GPD kwamen snelheid van werken en het loslaten van het conceptuele samen, aldus Guest. ‘Bijvoorbeeld bij het maken van een portret. Je kon alles van tevoren uit hebben gedacht, maar ter plekke was het vaak anders. Dan had die persoon heel weinig tijd, was het licht minimaal en had je vaak te maken met weinig inspirerende locaties. Dan moet je de flexibiliteit hebben om alles los te laten en iets anders te maken dan wat je eerst had bedacht. Bij de GPD moest je continu flexibel zijn en omgaan met mensen die geen tijd hadden of andere ideeën erop nahielden. En daar moest je dan het beste van zien te maken, het maximale binnen de mogelijkheden eruit slepen. Ik merkte dat dit mij goed lag.’
Koude acquisitie
De bij de GPD opgedane liefde voor de fotojournalistiek bepaalde in grote mate het verdere vervolg van haar carrière, vertelt Guest. Ze besloot in 1996 in het diepe te springen en als zelfstandig fotograaf aan de slag te gaan. ‘Ik moest als beginnende freelancer opdrachtgevers vinden en dat deed ik met ‘koude acquisitie’. Let wel, het was het pré-internet-tijdperk, dus ging ik naar de bibliotheek waar ik alle journalistiek relevante tijdschriften, vakbladen en kranten doorspitte. Daar waar ik dacht dat mijn fotografie zou passen, schreef ik het telefoonnummer van de redactie en de naam van de eindredacteur op. Vervolgens belde ik. En als ik niet gelijk beet had, belde ik nogmaals, net zolang totdat ik voor die uitgave mocht fotograferen.’
Breed scala aan opdrachtgevers
Guest wist al gauw opdrachten binnen te halen bij een mooi scala aan media en andere opdrachtgevers. ‘In 1996 ging de Haagse uitgave van de dak- en thuislozenkrant van start en mocht ik ervoor fotograferen. Daar verdiende ik weliswaar geen groot geld mee, maar ik deed er een schat aan ervaring op en het zorgde voor goede contacten. Andere opdrachtgevers waren vakbladen met goede journalistieke uitgaven, zoals Zorg + Welzijn, VNG Magazine en PSY. Ook vakbond CNV met hun Schooljournaal was een grote opdrachtgever. Ik heb daar jarenlang de covers voor gefotografeerd met een grote mate van vrijheid. Ik zorgde bijvoorbeeld zelf voor de school en de fotolocatie. En ik hield in de gaten of de verdeling meisjes-jongens, stad-platteland en afkomst goed was. Inmiddels bestaat het Schooljournaal niet meer. Het tijdschrift heet nu WerkendNL, waarvoor ik nog steeds foto’s maak. Hier ben ik enorm trots op. En zo zijn er nog veel meer opdrachtgevers, zoals AD Haagsche Courant, waar ik een lange werkrelatie mee heb.’
Echte mensenfotograaf
‘Ik ben geen harde nieuwsfotograaf, maar een echte mensenfotograaf. Voor mij maakt het niet uit of ik een minister of een dakloze voor mijn lens heb. De afgelopen dertig jaar is een mooie combinatie geweest van het fotograferen van mensen uit alle lagen van de bevolking, evenementen, nieuws en congressen. Dat is ook het leuke van de fotojournalistiek. De variatie maakt mijn vak boeiend. Ik vind het heel erg leuk om met allerlei verschillende soorten mensen om te gaan en dat kan ik ook goed, of het nu gaat over het contact met mijn opdrachtgevers, de mensen die ik fotografeer of de mensen met wie ik samenwerk tijdens congressen of evenementen.’
Tijdrovende overheidsaanbestedingen
‘In de loop der tijd heb ik steeds meer opdrachtgevers bij de overheid gekregen. Dat is een echte verschuiving ten opzichte van vroeger, toen het met name media waren die ik als opdrachtgevers had. Ik werk voor verschillende lagen binnen de overheid, bijvoorbeeld voor de gemeente Den Haag en de Eerste Kamer. Voor deze opdrachtgevers moet je je volgens Europese regelgeving inschrijven op een aanbesteding. Dat moet je allemaal doen naast je drukke dagelijkse werkzaamheden en dit zijn heel tijdrovende en stressvolle processen, waar je je stinkende best voor moet doen; het gaat uiteindelijk om jouw inkomen. Het is natuurlijk hartstikke mooi als je zo’n aanbesteding wint en hier heb ik ook weer mooie nieuwe opdrachtgevers door gekregen.’
Een foto heeft iets unieks
Er wordt veel geschreven over de toekomst van de fotografie in het algemeen en de fotojournalistiek in het bijzonder. De digitale technologie zorgt voor flinke veranderingen, zoals de inzet van Artificial Intelligence-platformen voor het genereren van beeld en video. Is Henriëtte Guest pessimistisch over de kansen van de fotojournalistiek? ‘Nee,’ zegt zij resoluut. ‘Ik denk dat er altijd goede foto’s met een betrouwbare herkomst nodig zijn. In de afgelopen jaren hebben we gezien dat de behoefte aan beeld alleen maar groter is geworden door bijvoorbeeld sociale media. Een foto heeft iets unieks ten opzichte van bewegend beeld. Het pessimisme wat je weleens hoort, dat is niet helemaal terecht. Als je je werk als professionele fotograaf wilt blijven doen, dan moet je meebewegen met de markt. De prijs die voor een foto wordt betaald, is heel erg veranderd, omdat de markt deze nu eenmaal deels bepaalt. Je moet hier flexibel mee omgaan, maar wel je eigen grenzen stellen.’
Werk en passie
‘Fotografie is niet alleen maar mijn werk, maar ook mijn passie. Ook als ik op vakantie ga, neem ik mijn camera mee. Het gesleep en gezeul met camera’s en lenzen is het waard, want balen van foto’s die je niet hebt gemaakt is vele malen erger.’
NVF-lidmaatschap
‘Ik heb in mijn bijna 30-jarige loopbaan veel profijt gehad van mijn NVF-lidmaatschap. In 1996 werd ik voor een gereduceerd tarief studentlid. Ik vond het heel erg nuttig om te doen. Als freelancer, sta je nou eenmaal machteloos tegenover grote opdrachtgevers als er een conflict dreigt. Ik voel mij gesteund door de vereniging en ik maak soms gebruik van de diensten, zoals die van de juridische afdeling. Ik had onlangs een kwestie waarbij ik een flitser had laten repareren. Dit was niet goed gegaan en het bedrijf wilde nog een keer reparatiekosten rekenen. Dit was onterecht en hier was ik het absoluut niet mee eens. Als consument kun je dan weliswaar je beklag doen, maar als een jurist een brief schrijft, dan wordt er meestal direct geluisterd. Het is heel fijn dat je dan de hulp kunt inroepen van een NVJ-jurist.’
Meedoen?
Voor de artikelreeks NVF Uitgelicht in Focus Magazine, het oudste fotografietijdschrift van Nederland, is de redactie altijd op zoek naar NVF-leden die hun werk willen laten zien aan andere collega’s en het bredere publiek. Wil je meedoen? Stuur dan een mail aan Paul Teixeira.
