#WijzijndeNVJ. Van starters tot jubilarissen, van actieve bestuursleden tot mensen die de NVJ een warm hart toedragen. Elk lid telt! Wie zijn ze? Wat doen ze en waarom zijn ze lid van de NVJ? Voor deze aflevering sprak Remy Reuvekamp met Eva Munnik.
Wie: Eva Munnik
Functie: Freelance journalist
Lid sinds: 2003
NVJ in één woord: kracht
Meest trots op: ‘Ik ben trots op alles wat ik doe. Het gaat mij niet om prestige of zelfs om resultaat, ik doe wat ik leuk vind. Dus ik ben net zo trots op een interview met een jonge vrouw met brandwonden die achteraf blij is met haar verhaal als op het interview met de burgemeester die nooit meer met me wil praten omdat ik kritisch was over het gebrek aan actie van de gemeente bij overlast van een verwarde bewoner.’
Inspirator: ‘Iedereen die dwars zichzelf durft te zijn en zich uitspreekt tegen de stroom in.’
Eva Munnik werkte na haar afstuderen voor de VPRO, VARA, Endemol en RTV Utrecht. Op haar veertigste vond ze in het freelancen haar ideale carrière. Ze werkt op verschillende nieuwsredacties, maakt de podcast Eva belt aan, schrijft voor diverse bladen en komt volgend jaar met haar zevende boek. ‘Ik zie mezelf tot mijn tachtigste freelancen. Als de overheid het niet onmogelijk maakt.’
Vooraf vertelde je dat je de enige bent in je familie die heeft gestudeerd en dat je je mateloos ergert aan de hoogopgeleide bubbel die ons land bestuurt en er verslag van doet. Wat doet de journalistiek niet goed?
‘Vooropgesteld: er is óók veel kwaliteit en bijna alle journalisten zijn van goede wil. Maar ik zie op veel redacties dezelfde soort mensen: hoog opgeleid, wit, zelfde soort ideeën. Er is daardoor een eenzijdige blik op wat de grootste problemen zijn, op wat er politiek moet gebeuren. Om objectief verslag te doen, is het belangrijk dat we met een brede blik naar de maatschappij kijken.’
Kun je een concreet voorbeeld noemen?
‘De schok na de winst van Geert Wilders. Dan hoor ik op redactievergaderingen al snel: “Die Wilders-stemmen, dat zijn allemaal mensen met veel haat.” Zulke vooroordelen storen me. Veel nieuws- en actualiteitenprogramma’s van de NPO zitten in een linkse hoek. Maar je moet verslag doen van alle aspecten van de maatschappij, niet alleen vanuit je eigen bubbel.’
Wat zouden ze volgens jou anders moeten doen?
‘Als mensen hun zorgen en problemen terugzien in de krant of op tv, voelen ze zich gehoord. Dus ik zou zeggen: zet je oogkleppen af, luister, geef mensen het voordeel van de twijfel. Ik werk al dertig jaar als journalist en ondanks alle meningsverschillen kom je zelden een echt slecht mens tegen. De meeste mensen willen gewoon graag samenleven en samenwerken, zo zijn we ‘gewired’. Daar gaat trouwens ook het boek over waaraan ik nu werk met neuropsycholoog Eveline Crone.’
'Ik zie op veel redacties dezelfde soort mensen: hoog opgeleid, wit, zelfde soort ideeën. Er is daardoor een eenzijdige blik'
Je koos op je veertigste voor het freelance bestaan. Een schot in de roos, noem je dat.
'Ja, nieuwe prikkels en afwisseling in werk houden me fris en scherp. Bij RTV Utrecht heb ik zeventien jaar in vaste dienst gezeten. Maar toen ik ging freelancen, dacht ik: dit had ik veel eerder moeten doen. Ik vind veel verschillende dingen leuk, ben ook wel sociaal en ondernemend, houd van netwerken, pitchen, ik heb altijd ideeën… Nou, ik zit mezelf nu wel heel erg op te hemelen, haha, maar het freelancen past gewoon goed bij mij.’
Je schreef in september een scherpe column waarin je de politiek opriep om de wetgeving rondom freelancers aan te passen. Je kaart onder meer de definitie van freelancen aan omdat die schijnzelfstandigen niet van echte freelancers onderscheidt.
‘De precieze definitie is nog steeds niet helemaal duidelijk. Dat is het irritante, want daarom tasten we in het duister. Maar het lijkt het er op dat je volgens de overheid geen freelancer bent als je zij-aan-zij werkt met mensen in vaste dienst. Dat vind ik onzin. Ten eerste is bij mediabedrijven de hoeveelheid en het soort werk onvoorspelbaar, freelancers zijn de broodnodige flexibele krachten. Ten tweede kan ik als freelancer met veel verschillende klussen niet op vaste basis bij een bedrijf werken. Afhankelijk zijn van één opdrachtgever, dát is schijnzelfstandigheid. Ik zeg: pas de definitie in de wet daarop aan.’
Heb je veel reacties op je column gekregen?
‘Ja, zeker. Sommige freelancers denken: ik zie het wel, ik leef met de dag. Anderen liggen ervan wakker, die denken: iedereen is blij met wat ik doe, ik doe geen beroep op sociale voorzieningen en straks wordt dat misschien onmogelijk gemaakt door de overheid. Ook heb ik veel contact met Kamerleden hierover. Vooral rechtse partijen luisteren goed en zijn gelukkig kritisch op de wet. Ik ben niet naïef, maar er is altijd hoop zolang het nog niet is gebeurd.’
Tot slot, je bent al ruim twintig jaar lid. Wat heeft de NVJ concreet voor jou betekend?
‘Heel veel. Toen ik nog in loondienst zat en te laag was ingeschaald, heeft de NVJ me daar heel goed in geholpen. Als freelancer ben ik nog steeds heel blij met wat ze doen. Een contract voor een boek of nieuwe overeenkomst met een opdrachtgever kun je voorleggen aan de juristen van de NVJ. Binnen een dag heb ik dan advies: dit is nog een beetje gek, dat kun je misschien nog even aankaarten. Dan voel je je als freelancer toch minder kwetsbaar.’
Horen, zien, lezen
Televisie: ‘Ik kijk geen analoge televisie meer. Ik volg het nieuws en kijk video’s online en stream series. Ik ben een sucker voor kostuumdrama's. Beste serie ooit is natuurlijk Game of Thrones.’
Dagblad: ‘Sinds ik (weer) in Amsterdam woon, is Het Parool favoriet. Lees vooral niet maar één krant zou ik zeggen, want de dagbladen zijn zo gekleurd dat ze je zomaar in je bubbel kunnen houden en je elk perspectief op een andere gedachtegang onthouden. Dus ja, ik lees de Volkskrant en De Telegraaf, het AD en NRC.’
Tijdschrift: ‘Ik ben gek op vrouwenbladen zoals Flair, Grazia, &C en vroeger Jan, maar ik mis de openhartige columns van Suzanne Rethans – waarom hebben ze haar in vredesnaam gecanceld? Geef Suzanne weer een column!’
Journalist: ‘Jeroen Pauw vind ik heerlijk om naar te kijken. Precies de goede balans tussen vriendelijk, rustig, kritisch en scherp.’
Muziek: ‘Mijn man en dochter pesten mij met mijn Kane-obsessie, maar ik zeg niet dat ik goede smaak heb! Verder heb ik van alles in mijn Spotify-lijst staan, van Janis Ian tot Pearl Jam. Fast Car van Tracy Chapman vind ik het mooiste nummer aller tijden.’
Foto: Dingena Mol