De Europese Commissie voor burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken van het Europees Parlement vindt dat er een einde moet komen aan het verzamelen van grote persoonlijke gegevens door NSA en andere inlichtingenorganisaties. Dat staat in een ontwerprapport van de commissie. De NVJ noemt het een mooi hart uit de riem uit Europa. De NVJ is een van de procespartijen die eind vorig jaar een procedure zijn gestart tegen de staat over gegevensgebruik.
Lidstaten zouden volgens het ontwerprapport geen informatie van derden mogen gebruiken als deze informatie illegaal is verkregen. Volgens de EU-commissie zouden de betreffende lidstaten zoals Nederland, Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Zweden hun eigen wetgeving en praktijken van inlichtingendiensten moeten herzien en zorgen dat het onder andere voldoet aan het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
De NVJ, de Nederlandse Vereniging voor Strafrechtadvocaten, Stichting Privacy First en de Internet Society zijn in november 2013 een rechtszaak gestart tegen de Nederlandse Staat onder de titel Burgers tegen de Staat. Met de zaak willen de partijen een einde maken aan het ‘witwassen’ van gegevens die illegaal zijn verkregen en daarnaast de Staat verplichten mensen wiens gegevens zijn gebruikt te informeren. ‘Het ontwerprapport sluit precies aan bij onze punten in de procedure’, aldus NVJ-secretaris Thomas Bruning. Een uitspraak valt op zijn vroegst in juli of augustus te verwachten.