Ja, als een dergelijke kwestie wordt voorgelegd aan de kantonrechter zal het oordeel vaak zijn dat een werknemer geen recht heeft op doorbetaling van zijn loon als hij onvoldoende meewerkt aan redelijke voorschriften van de werkgever. En mediation bij een verstoorde arbeidsrelatie of ziekte kan zo’n redelijk voorschrift zijn om te bezien of er een oplossing voor het conflict is waar beide partijen mee akkoord kunnen gaan.
Zo deed zich onlangs een kwestie voor waarin de werkgever, na kritiek op het functioneren van de werknemer, laat weten de arbeidsrelatie te willen beëindigen en dat hij zal worden vrijgesteld van werkzaamheden. Daarop meldt de werknemer zich ziek en wordt het re-integratietraject gestart. In de probleemanalyse die de bedrijfsarts opstelt staat dat er sprake is van een arbeidsconflict en van ziekte door werkgerelateerde klachten. Voor duurzame terugkeer is het oplossen van het conflict de aangewezen weg.
Zowel werkgever als werknemer laten weten open te staan voor mediation. De werknemer wordt echter niet vooraf gekend in de benoeming van de betreffende mediator. Ook blijft voor hem onduidelijk of het uitgangspunt is dat de mediation gericht is op herstel van de relatie en terugkeer in eigen functie, of dat eigenlijk een beëindiging van de arbeidsverhouding door de werkgever wordt beoogd. Hij laat de werkgever weten dat hij wenst dat hier vooraf overleg over wordt gevoerd.
De werkgever vraagt hem daarop de onvoorwaardelijke bevestiging dat hij bereid is tot mediation, omdat hij anders zijn re-integratieverplichtingen niet nakomt. De werknemer reageert hier niet meer op en de werkgever kondigt daarop een loonstop aan. Hierna stapt de werknemer naar de rechter om dit aan te vechten. Hij vangt daar echter bot, want de rechter is van oordeel dat hij onvoldoende meewerkt aan redelijke voorschriften van zijn werkgever die de re-integratie kunnen bevorderen. Daarbij past het de werknemer niet om vooraf de eis te stellen dat de inzet van mediation terugkeer in eigen werk is. Het mediationtraject moet ingezet kunnen worden zonder voorafgaande voorwaarden over het doel en de uitkomst daarvan.
Ondanks dat vrijwilligheid een van de kernwaarden is bij mediation, gaat dit bij arbeidsgerelateerde zaken niet op: rechters wegen mee of al dan niet constructief is meegewerkt aan mediation.
Yolanda Pattiasina, jurist NVJ
Beeld: TRIK