NVF veroordeelt ronselen van journalisten

Deze zaak staat niet op zichzelf. Op 15 juni jongstleden werd bekend dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) sportverslaggevers heeft gevraagd om tijdens de Olympische Spelen van Peking tegen betaling foto’s te maken van Chinese officials. In principe is het benaderen van journalisten voor spionage niet onrechtmatig. Desondanks veroordeelt de NVF het ronselen van journalisten nadrukkelijk daar journalisten geen verlengstuk zijn van justitie. Bovendien acht de NVF het een ‘journalistieke doodzonde’ als journalisten tegen betaling materiaal aan de politie afstaan, aldus Rosa García López, NVJ secretaris van de secties Freelance en NVF.

Aanleiding voor de veroordeling is de recente benadering door de politie van een 26-jarige studente/fotojournaliste. Op maandagmiddag 23 juli jongstleden meldden zich twee politieagenten in burger bij haar privéadres te Amsterdam. Ze vroegen haar om foto’s in opdracht van de politie te maken. Zij beweerden haar foto’s op Facebook te hebben gezien. De journaliste gaf onmiddellijk te kennen dit niet te willen doen. Het verzoek werd enige malen nadrukkelijk herhaald waardoor de journaliste zich geïntimideerd voelde.

Het verzoek werd gedaan nadat haar camera enkele weken eerder was gestolen en de politie de foto’s op haar geheugenkaart had bekeken om strafrechtelijk materiaal te verzamelen over de diefstal. García López vindt dat de journaliste duidelijk is geronseld om foto’s te maken van een voor de politie interessante scene zoals de kraakscene. Rimmer Mulder, voorzitter van het NVF bestuur, voegt daar aan toe dat “de politie mogelijk op onheuse wijze gebruik heeft gemaakt van de informatie die zij via de geheugenkaart heeft verkregen.”

In een reactie laat Ruben Sprong, woordvoerder van de politie Amsterdam, weten dat de politie de foto’s op de geheugenkaart inderdaad heeft bekeken in verband met het verzamelen van strafrechtelijk materiaal over de diefstal van de camera. Sprong geeft aan dat “het gangbaar is in elk rechercheonderzoek dat de foto’s worden bekeken.” De politie Amsterdam heeft niet kunnen vaststellen dat politieagenten bij de journalisten zijn langs geweest. Het bezoek aan de journaliste staat niet bij de politie Amsterdam geregistreerd. Sprong denkt dat het andere mensen zijn geweest.

De perswoordvoerster van de AIVD, Martinette Bemelmans-Oonincx, geeft bij navraag aan dat de AIVD geen politie is en niet ingaat op dit specifieke geval. Anders dan de politie valt de AIVD onder het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en niet onder justitie.

Wel geeft de AIVD een toelichting op haar werkwijze. “De AIVD (conform de wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002) mag zich bij de uitvoering van zijn taak tot iedereen wenden die geacht wordt de benodigde gegevens te verstrekken. Dit doen wij altijd zeer zorgvuldig. Bovendien geldt dat een eventuele medewerking altijd op vrijwillige basis gebeurt. Wij doen nooit mededelingen over informanten en agenten die de dienst inzet. Over eventuele financiële vergoedingen die deze personen ontvangen, doen wij evenmin uitspraken. Informanten of agenten krijgen overigens niet altijd een financiële vergoeding”, aldus Bemelmans-Oonincx.

De identiteit van de studente/journaliste is bekend bij de NVF. Zij wil niet met naam en toenaam worden genoemd omdat zij op het punt staat om af te studeren en niet geassocieerd wil worden met de politie. Dit zou potentiële werkgevers kunnen afschrikken. García López heeft haar persoonlijk gesproken.

De NVF en NVJ verzoeken alle (foto)journalisten met een vergelijkbare ervaring om zich bij hen te melden. Bel of mail Rosa Garcia Lopez: 020 676 67 71 of rgarcialopez@nvj.nl