Journalistiek vakmanschap, juist op internet!

donderdag 15 maart 2012

OPINIE – Bij de actieplannen rondom de Dagblad-CAO enkele maanden geleden werd het de NVJ kwalijk genomen dat eerst de online-berichtgeving zou worden aangepakt, alvorens betalende lezers iets van de acties zouden gaan merken. Ons argument was dat het juist goed zou zijn als de “gratis lezers” op de website zich bewust zouden worden van de waarde, die de berichtgeving vertegenwoordigt. Uiteindelijk zal er ook online voor verdiepende berichtgeving betaald moeten worden, zo is onze overtuiging, per klik, app, of uit publieke middelen. Kwaliteit heeft een prijs.

Verdiepende berichtgeving staat onder druk, zo constateren we in de dagbladsector, waar de afgelopen 10 jaar 30 procent van de redactieleden hun baan verloren en volgende reorganisaties alweer gepland staan. Eenzelfde ontwikkeling zien we bij de publieke omroep waar de komende jaren 25 procent van het budget verdwijnt.
Die journalistieke banen zien we (nog) niet terug in de online journalistiek, waar de inkomsten vooralsnog vooral moeten worden gehaald uit advertenties. Per saldo verliest de journalistiek daarmee aan kwaliteit en slagkracht, hetgeen ons een gedeelde zorg lijkt van alle journalisten en uiteindelijk van het publiek!

Toch zijn we niet somber over de toekomst van het vak. De overvloed aan (digitale) informatie die op ons afkomt vraagt om selectie en duiding, om een onafhankelijke en kritische blik. Het vraagt om de juiste vragen en een vertaling, in goed leesbare verhalen en pakkende beelden. De digitale mogelijkheden om dit te doen zijn bijna onbeperkt.

Daarbij ligt er een belangrijke taak voor journalisten en de NVJ. Binnen afzienbare tijd zullen bijna alle journalistieke producties een digitaal vertrekpunt hebben. Dat betekent dat journalisten de wetten van het web zullen moeten gaan volgen. Jeroen Smit benadrukte op onze vakmanschapsconferentie op 1 december jl. dat journalisten steeds meer hun eigen uitgever en ondernemer moeten worden met een bijbehorend uniek profiel.

Via de NVJ Academy willen we onze freelancers hierbij helpen. Deze boodschap is echter net zo relevant voor uitgevers. Zij moeten hun redacties de kans geven om zich op bepaalde onderwerpen als expert te ontwikkelen en deze expertise in het belang van de uitgave ook veel breder in te zetten dan alleen voor de krant of het web. Het nu startende vernieuwingstraject voor de CAO Dagblad biedt hiervoor kansen.

Er zijn veel meer nieuwe wetten, die passen bij de ontwikkeling van het vak naar een digitale basis. Wij zien het als taak om met onze leden en kritische niet-leden de discussie aan te gaan over deze wetten en adviezen, want absolute waarheden bestaan er op dit gebied bepaald niet.
Kritiek gaan we daarbij zeker niet uit de weg. Maar laat een ding duidelijk zijn; de NVJ is er voor alle journalisten, want uiteindelijk streven we naar een gemeenschappelijk doel, het behoud van journalistiek vakmanschap.”

Thomas Bruning, tbruning@nvj.nl