Er is nog altijd dat grote en overkoepelende gemeenschappelijke belang: zorgen voor kwalitatief goede journalistiek en fotojournalistiek en borgen dat die tegen een billijke vergoeding en in onafhankelijkheid bedreven kan worden. Nu en in de toekomst en dwars door alle schijnbare tegenstellingen heen. Aldus Marjan Enzlin, voorzitter van de NVJ in haar jaarrede.
Journalisten, fotojournalisten, communicatieprofessionals: welkom op de ledenvergadering van de NVJ. Vorig jaar stond ik hier en sprak ik niet alleen een reeks woorden uit, maar liet ik ook wat horen en zien. Terwijl we luisterden naar muziek uit Soldaat van Oranje, kwamen gesneuvelde collega’s uit de hele wereld voorbij en ook foto’s van NVJ-activiteiten dichtbij huis. Het schetsen van een beeld vol schrille contrasten. Het ene moment bezig zijn met de persvrijheid en aanslagen op het vrije woord of beeld, het andere met pensioenen, arbeidsvoorwaarden en een goed producten- en dienstenaanbod voor NVJ-leden. Allemaal belangrijk.
Ook dit jaar wil ik behalve van het woord, gebruik maken van beeld én geluid. Passend bij de variëteit aan leden, hun specifieke talenten en hun verschillende werkzaamheden. Passend bij verandering, ontwikkeling, groei én tegenstelling. Dialoog en debat, gedeelde belangen en schijnbaar uiteenlopende doelen. Aan het einde van dit verhaal weet u wat DJ Armin van Buuren, blazer Eric Vloeimans en collega Humberto Tan met elkaar en met ons te maken hebben. Tenminste, wat zij in mijn hoofd met elkaar te maken hebben. En ook wat hun werk ons kan leren over onze inspanningen voor de kwaliteit van journalistiek werk.
Ron Abram
Voordat we daar zijn, wil ik kort terugkijken op het tweede jaar van deze bestuursperiode. Een jaar waarin een door iedereen op handen gedragen oud-voorzitter overleed. Ron Abram. Even markant als geliefd, hoor ik van iedereen die hem persoonlijk gekend heeft. Warm en attent. Ik had mezelf toegewenst dat ik niet van na zijn tijd was geweest, want de man heeft duidelijk bij iedereen een onuitwisbare herinnering nagelaten. Zijn naam valt nog geregeld en het mens dat hij was, heeft ervoor gezorgd dat de verhalen over Ron nooit zullen verstommen in onze vereniging.
Vier toekomstscenario’s
Het was ook het jaar van voortschrijdende ontwikkeling en voortschrijdend inzicht. Tegen de achtergrond van de razendsnelle ontwikkelingen in ons vakgebied en het door het hoofdbestuur geformuleerde speerpunt Innovatie, hebben wij ons op de toekomst gericht. Als hoofdbestuur, maar ook als sectiebesturen. In Nunspeet verkenden we vier mogelijke toekomstscenario’s voor de journalistiek. Turend in een glazen bol liet ieder zo het eigen licht schijnen op de toekomst en op wat ons te doen staat met het oog op die toekomst.
Het was een gedenkwaardige bijeenkomst daar in Nunspeet. Er gebeurde van alles. Als we als ‘gevestigde orde’ even niet blij werden van dat wat we zagen in de glazen bol, brachten onze jong aangetreden nieuwe sectiebestuursleden de energie er weer in. Vooral door helemaal niet bang die toekomst aan te staren, maar juist de mogelijkheden ervan voor het voetlicht te brengen. In de avond volgden nog lange en goede gesprekken over taken, verantwoordelijkheden, inhoud en proces. Nunspeet legde een basis onder het vervolg binnen de NVJ.
Successen
En dat vervolg was opnieuw óók succesvol. Want laat ik hier vooral melden wat de successen waren in het afgelopen bestuursjaar. In praktische zin was er de contributietariefswijziging, die voor het overgrote deel van de leden een contributieverlaging betekent. Verder waren er onder meer het uitgebreide aanbod van de Academy, een cao-akkoord bij de omroepen, een geweldige LexisNexis-aanbieding, nieuwe gekozen sectiebesturen, drukbezochte bijeenkomsten, nieuwe samenwerkingsverbanden én er was groei.
Voor het eerst in jaren, stabiel en tegen de trend in, groeit het aantal leden van de NVJ. Met kleine beetjes, maar het groeit en dat is pure winst. Nog niet in financieel opzicht, maar als het gaat om het borgen van de kwaliteit van journalistiek door de reikwijdte van de NVJ. En dat borgen is een verantwoordelijkheid van én een belang voor ons allemaal.
Belangen in botsing
Mooi gezegd natuurlijk: een gezamenlijke verantwoordelijkheid en een gezamenlijk belang. Ik weet zeker dat iedereen hier aanwezig die vaststelling onderschrijft en tóch kwamen de - in de basis gedeelde - belangen onlangs pijnlijk met elkaar in botsing. Dat gebeurde toen vanwege tariefswijzigingen voor freelancers bij de Persgroep, door de NVJ een actie werd gestart met de sectie Zelfstandigen. Het schriftelijk afstand nemen van deze actie door onze eigen Dagbladsectie, sloeg bij het hoofdbestuur en op kantoor in als een bom.
Dat alles perceptie is, bleek maar weer toen duidelijk werd dat een meerderheid van de Dagbladsectie diezelfde ervaring had als het ging om het proces rond en de vorm en inhoud van de actie. Kritiek waarvoor overigens ook goede argumenten waren. Maar toch; het afstand nemen van een NVJ-actie voelde als het in de ban doen van de ongeschreven regel dat solidariteit vanzelfsprekend is. We konden er in het hoofdbestuur en op kantoor maar nauwelijks overheen stappen.
Springlevend en veerkrachtig
De 130-jarige NVJ schudde - eventjes maar - op haar grondvesten, maar bleek desalniettemin springlevend en in voldoende mate voorzien van veerkracht. In schriftelijke correspondentie en een aantal lastige gesprekken trokken hoofdbestuur en de sectie Dagblad de boel weer vlot. We constateerden dat met de pijnlijke botsing nu wel onontkoombaar zichtbaar was geworden dat een zo heterogene vereniging soms te maken heeft met dilemma’s rond verschillende bloedgroepen. En dat dat gegeven niet naast ons neergelegd of vooruit geschoven mag worden.
Zelfstandig journalisten en fotografen
De vereniging verandert niet alleen van cultuur, maar ook als het gaat om de vertegenwoordiging van verschillende groepen leden in de vereniging. Zo vormen (al dan niet zelfverkozen) zelfstandig journalisten en fotografen tegenwoordig de grootste groep binnen de NVJ en gezien de ontwikkelingen in de sector zal hun aantal eerder toe- dan afnemen. Dat zorgt soms voor schijnbare tegenstellingen.
Schijnbaar en niet blijkbaar, want er is altijd nog dat grote en overkoepelende gemeenschappelijke belang: zorgen voor kwalitatief goede journalistiek en fotojournalistiek en borgen dat die tegen een billijke vergoeding en in onafhankelijkheid bedreven kan worden. Nu en in de toekomst. Dwars door alle schijnbare tegenstellingen heen. Jong en hip, ouder en meer ervaring. Beeld, woord of geluid. Print, kabel of digitaal, zelfstandig of in loondienst; er zijn vele verschillen, maar er is uiteindelijk één gezamenlijk belang. Daarover werden we het wél snel eens met de Dagbladsectie en feitelijk is dat het enige wat telt. Over de rest kunnen we praten en als het moet vechten. Opdat gezamenlijk, in dienst van alle leden, verder kan worden gebouwd aan een sterke en op de toekomst afgestemde NVJ. Waarin beroepsvereniging en vakbeweging onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn en ruimte is voor vernieuwende initiatieven.
Armin van Buuren en Eric Vloeimans
Met de vaststelling dat er één belang is dat de verschillende bloedgroepen binnen de NVJ met elkaar verbindt, kom ik dan bij de DJ, de blazer en de journalist. Woord, beeld en geluid, samengebracht in één van de meeste inspirerende televisiefragmenten van de afgelopen tijd; de muzikanten Armin van Buuren en Eric Vloeimans omarmen de verschillen en bereiken daarmee volgens collega Humberto Tan, The Next Level.
Ik wens de NVJ namens het bestuur toe dat wij in het omarmen en koesteren van alle uiteenlopende deskundigheden, talenten, leeftijden en ervaringen óók onze opstap naar dat volgende niveau van de toekomst vinden. Als we net als dit tweetal het lef hebben om dat te doen wat niet van nature vanzelfsprekend is, weet ik zeker dat we – net als zij - het beste in elkaar naar boven halen en tot duurzame innovatie en behoud van ons vak komen.