We kunnen in het brein kijken van Anders Breivik. Of onze inkomens vergelijken. Nou ja, we kunnen heel veel met digitale media. Maar is het ook allemaal nuttig? Als je een kwartier leuk met een interactieve infographic speelt, is het dan ook nieuws? Feit is wel dat bezoekers langer blijven hangen. Maar welke journalistieke verhalen wil je als journalist vertellen? En hoe dan? Het maakt in elk geval de vraag naar prioriteiten en keuzes urgenter dan ooit. Zo oordeelde Dick van Eijk van NRC Handelsblad na afloop van de Grote Expertisedag Nieuwe Media, die afgelopen vrijdag werd georganiseerd door NVJ Academy en Expertisecentrum Journalistiek. Voor Vincent Andriessen van FD.nl was het interactief maken van infographics de eyeopener van de dag.
Journalism in a digital age
Alles wordt live
Telling stories with social data
Datajournalistiek in de praktijk
The digital newsroom
Journalism in a digital age
Het web is mobiel, sociaal en bestaat uit databases vol zinnige en minder zinnige informatie. Wat verandert er voor de journalist in werkwijze en interpretatie van informatie? Paul Bradshaw, auteur van het Handbook of Online Journalism, oprichter van het online journalism blog en gastdocent aan de Birmingham City University en de School of Journalism van City University Londen, geeft een overzicht in vogelvlucht.
Traditioneel ging de journalist eropuit, produceerde zijn verhaal dat vervolgens werd gedistribueerd. Met dat laatste, de distributie had de journalist eigenlijk niets te maken. In de digitale wereld gebeurt alles tegelijkertijd: eropuit gaan, produceren, updaten en taggen.
De opbouw van het verhaal met een begin, midden en een einde is minder relevant dan het voortgaande gesprek en onderzoek. Een verhaal blijft in beweging. Stel informatie veilig in plaats van het verhaal, zegt Bradshaw dan ook. En maak daarbij gebruik van netwerken, social media om relaties mee op te bouwen die jou als journalist van informatie voorzien. De toegevoegde waarde van liveblogging is dan ook documenteren, aggregeren, diepte aanbrengen, verrijken met bewegend beeld en niet te vergeten verifiëren. Want dat laatste blijft onmisbaar. Informatie moet betrouwbaar zijn.
Met de komst van live multiplatforms blijven bezoekers langer hangen doordat er constant stimulansen zijn via samenhangende liveblogs,video’s, graphics, social media streams. Dat hele social media universum zorgt ervoor dat mensen naar je website worden toegehaald, worden betrokken en betrokken blijven. Wel moet je blijven nadenken over platform in relatie tot je content, de keuze van dat platform is afhankelijk van het verhaal.
Alles wordt live
Mensen willen nog steeds nieuws, maar willen het niet meer op de oude manier verteld hebben verteld. Het gaat erom hoe je het verhaal activeert. Aldus Lara Ankersmit, hoofd Nieuwe Media van de NOS. De tijdspanne tussen een gebeurtenis in de echte wereld en een representatie daarvan op het web nadert nul. Zodra er nieuws is, wordt er naar de laptop gegrepen. Met de nieuwe digital first strategie van NOS wordt er niet meer gewacht op publicatiemomenten. Zodra er nieuws is wordt het gebracht. Met de vernieuwde website van NOS.nl kunnen gebruikers beter zoeken en selecteren. De eerste liveblog-ervaring deed NOS op na het skiongeluk van Prins Friso. De actualiteit werd van minuut tot minuut gevolgd maar dat gebeurde nog in oude stijl. Een maand geleden werd een nieuwe liveblog geïntroduceerd. Eigen materiaal wordt gecombineerd met onder andere video, audio en social media. Voorbeelden van de afgelopen maanden waren het fotoliveblog op Koninginnedag, het proces van Anders Breivik en de stroomstoring in Nieuwegein.
Liveblogging geeft volgens Ankersmit de kans om te laten zien hoe het nieuws zich ontwikkelt geeft daarmee kijkers het gevoel dat ze ‘erbij’ zijn. Voorwaarden zijn er wel. Je moet vooraf je moderatie voorbereiden, je moet aan filtering blijven doen en je moet om de tien à vijftien minuten een update geven.
Telling stories with social data
Datajournalistiek neemt een hoge vlucht, maar hoe vertel je nu echt een verhaal gebaseerd op data? Simon Rogers van The Guardian geeft voorbeelden van datajournalistiek en visualisaties.
- Dat datajournalistiek geen rocket science is, bewijst het voorbeeld uit de allereerste The Guardian: in 1821 werd een lijst gepubliceerd van scholen en uitgaven in Manchester en Salford en het aantal leerlingen dat gratis onderwijs kreeg. De lijst werd opnieuw gevisualiseerd en gepubliceerd in The Guardian Datablog .
- Er zijn tonnen aan data beschikbaar en data-infrastructuren (Infochimps, DataMarket , Google Public Data Explorer, Data.gov, Data.gov.uk, open corporates ).
Nog een paar voorbeelden:
- EU-budget
- Interactieve inkomens vergelijking
- Wereldkaart van vluchtelingen
- Mapping Breivik’s mind – de websites die Anders Breivik citeerde in zijn manifest
- Londense rellen 2010 - interactieve vergelijking van armoede en adressen van verdachten die zijn opgepakt
Datajournalistiek in de praktijk
Een aantal tips van datajournalist Jelle Kamsma:
- Randvoorwaarde is een open cultuur waar redacteuren, vormgevers en programmeurs willen delen en samenwerken;
- Begin met het bedenken van een hypothese;
- Probeer te achterhalen hoe data wordt bijgehouden; hoe wordt data geregistreerd: welke velden staan er bijvoorbeeld op een formulier. Die kennis is handig om gerichte data te vragen;
- Datainformatie is ook te vinden bij CBS Statline;
- Maak eventueel gebruik van de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) om data te verzamelen;
- Analyseren van data: bijvoorbeeld Excel voor rangschikken en groeperen; Google Refine voor opschonen en combineren;
- Koppelen en visualiseren: bijvoorbeeld Fusion Tables, Datawrapper voor koppelen en in kaart brengen;
NVJ Academy organiseert cursussen op het gebied van Wob (2 oktober ), CBS Statline (17 september) en Datajournalistiek (eind 2012).
The digital newsroom
The New York Times heeft in het verleden al bewezen online tools op innovatieve wijze in te zetten en zal ook de presidentsverkiezingen digitaal verslaan. Ook krijgen stemmers een gezicht via korte video’s en kan publiek tijdens debatten vragen stellen via Twitter. Brian Hamman, deputy editor van Team Interactive News and Graphics van de New York Times is verantwoordelijk voor de Amerikaanse verkiezingen op de NYT-website. De site brengt een gids die op een interactieve manier inzicht geeft in alle ins en outs rondom de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Zoals:
- Presidential Race
- The Money Race 2012
- Battle for the Senate
Brian Hamman: ‘We doen aan ‘green vegetables’ journalistiek. Misschien heb je er niet altijd zin in, maar gezond is het wel.’
N.B De volgende editie van de Grote Expertisedag Nieuwe Media vindt in de laatste week van juni 2013 plaats.