Schrijver en columnist Lale Gül heeft een ongezouten mening en gaat een pittige discussie niet uit de weg. Ook niet als dat gevolgen heeft voor haar persoonlijke leven. Hoe kijkt ze naar de journalistiek? Is die net zo onverschrokken of kan er wel een tandje bij? Aan het slot van het Festival van de Journalistiek afgelopen zaterdag ging Sosha Duysker in gesprek met Lale Gül.
‘Ze verdienen het niet om onder mijn huid te kruipen’
zondag 22 mei 2022
Foto: Sebastiaan ter Burg, CC BY 4.0
Waar ze vroeger gekluisterd zat aan televisie, is het nu de podcast die haar boeit. ‘Tv is de waan van de dag. Podcasts zijn verdiepender. Ik luister heel veel podcasts, volgens mijn vriend neemt het ziekelijke vormen aan. Van Roosmalen, Schimmelpenninck, Geen Stijl, AD, Van Rosse, Jort Kelder. Echt van alles luister ik.’ De duopresentaties op televisie vindt ze minder interessant. ‘Het is te gescript, met invulvragen en antwoorden die je verwacht.’ Geef haar maar Jeroen Pauw. ‘Hij straalt rust uit, laat antwoorden bezinken. Je weet nooit vooraf welke vragen hij stelt, maar het zijn wel kernvragen. Interviews mogen best een beetje schuren en ongemakkelijk zijn, geen puzzelstukjes die netjes in een puzzel passen.’
Oude ziel
Wat haar vaak opvalt als ze voor een talkshow wordt uitgenodigd, is de vraag of ze van tevoren de vragen wil inzien. ‘Dan zeg ik nee en dan reageren redacteuren heel verbaasd omdat ik de enige vrouw ben die dit zegt. En daar ben ik dan weer verbaasd over. Wat ik ook storend vind is dat je in een talkshow binnen een fractie je antwoord klaar moet hebben. Je kunt nooit even naar het plafond kijken en zeggen “leuke vraag”, daar ga ik even over nadenken. Het zou wel waarheidsgetrouwer zijn, in het echte leven heb je ook niet meteen je antwoord klaar. In vroegere uitzendingen gebeurde dat wel. Gasten die live met een sigaretje in hun hand gingen nadenken over een vraag en anderen ook aan het denken zetten. En niet meteen een mening klaar hebben als een absolute waarheid. Soms weet je het ook niet en dat is ook prima. Ik voel me daarin echt een oude ziel. Ik vind het heel leuk om naar oude interviews te kijken.’
Columns
Wekelijks verschijnt haar column in Het Parool. In zekere zin voelt ze zich journalist. ‘Ik krijg ongevraagd veel dm’s binnen met vragen of ik over bepaalde onderwerpen wil schrijven. Dat mensen hunkeren naar mijn mening, is wel wennen voor mij. Wat vindt Lale over Johan Derksen? Ik ben ook maar iemand die ergens over nadenkt. Het streelt je ego, dat wel.’ Ze heeft niet een vastomlijnde werkwijze voor haar columns. ‘Ik ben heel erg intuïtief. Ik consumeer, krijg veel doorgestuurd over wat er speelt en daar ga ik over nadenken.’ Daarbij vindt ze het interessant om een andere mening te hebben, tegen het tegendraadse. Dan wordt het interessant. ‘Neem de personeelstekorten. Er wordt nu gedaan alsof er te weinig mensen zijn, maar het is vooral een beleidsprobleem. Fulltime werken loont minder dan parttime werken door het wegvallen van allerlei toeslagen. En het is hartstikke gezinsonvriendelijk omdat er geen directe kinderopvang is, zoals dat wel in Scandinavische landen bestaat.’
Publieke debat
Ze pakt haar rol in het publieke debat en zoekt naar middenwegen. Wat is waar en wat is niet waar? ‘Ik kan er niet goed tegen als iets enorm wordt opgeblazen of juist wordt onderbelicht, terwijl ik me erover opwind. Veel mensen schieten in een kramp als het over islam gaat. Er zijn misstanden en daar moeten we het over hebben. Ik probeer mijn rol daarin te pakken omdat ik het als een soort van zeggen mag.’ Dat levert ook veel kritiek op. In de afgelopen jaren kweekte ze noodgedwongen een schild tegen de vele scheldpartijen en bedreigingen via social media. ‘Iedereen met een telefoon kan me binnen een seconde een bericht sturen die ik moet zien, voordat ik degene blokkeer. De enige oplossing is accepteren dat dit de realiteit is als je een controversiële mening hebt. Voor veel mensen is het geloof heilig. Als je daaraan tornt, kan ik me goed voorstellen dat mensen zich beledigd voelen tot op het bot. Ze zien het als godslastering. Je hebt een bepaald beeld van de maatschappij hoe het hoort te zijn en ik verpest dat beeld en dan uit je je haat tegen mij.’
Hoe gek het ook klinkt, ze went eraan. ‘Dan heb ik voor de tweeduizendste keer een haatbericht gekregen. Je kan het serieus nemen, dan hebben ze hun doel bereikt en heb ik een slechte dag of ga ik niets meer zeggen omdat ik die berichten niet wil. Of je denkt, dit zijn domme berichten van domme mensen, ze verdienen het niet om onder mijn huid te kruipen. Ik negeer ze zoveel mogelijk. Op de blokkeerknop. En doorgaan met koken, schoonmaken en podcasts luisteren.’
Blijven schrijven
Het liefst wil Lale Gül blijven schrijven, ook over tien jaar. ‘Dan zou ik een paar mooie boeken geschreven willen hebben die mensen inspireren. En ik zou stapels mooie columns geschreven willen hebben. Ik heb van alles aangeboden gekregen, maar dit is wat ik het liefste doe: schrijven.’
Lale Gül (1997) studeerde Nederlands aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ze debuteerde met haar autobiografische roman Ik ga leven. Van haar boek zijn inmiddels ruim 200.000 exemplaren verkocht, plus de film- en vertaalrechten. Momenteel werkt Lale aan haar tweede boek en is ze columnist bij onder meer Het Parool. Ook heeft ze met wetenschapper Ömer Uyar een podcast genoemd naar haar boek en schuift ze regelmatig aan als gast bij talkshows.