‘Freelancers kunnen alleen als merk overleven’

Kees Schaepman (73) is freelance journalist en auteur. De afgelopen zes jaar was hij vicevoorzitter van Stichting Lira. In oktober verschijnt van zijn hand ‘Opkomst en ondergang van een journalist’ over journalist, radiomaker en NSB’er Max Blokzijl.

Max Blokzijl

‘Ik vind journalistenlevens interessant. Max Blokzijl was de eerste Nederlander die na de Tweede Wereldoorlog is geëxecuteerd. Hij maakte een rare ontwikkeling door; van liberaal en succesvol correspondent voor Algemeen Handelsblad naar overtuigd aanhanger van het nazisme en propagandist van de bezetter. In mijn boek heb ik geprobeerd daarvoor een verklaring te vinden.’

Nederlandse Zoeaven

‘Journalistiek en het schrijven van boeken boeien me onverminderd. Ik werk nu aan een boek over de Nederlandse Zoeaven. Het gaat over de bereidheid van een groep jonge, ongehuwde rooms-katholieke vrijwilligers om na een oproep in 1860 van Paus Pius IX ver van huis te vechten voor een onafhankelijke kerkelijke staat.’

Lira

‘Het klinkt misschien als een cliché, maar ik heb gouden tijden meegemaakt. Bij Vrij Nederland hoefde ik mij nooit zorgen te maken over mijn inkomen. Ook als freelancer had ik die zorgen niet; ik deed gewoon wat ik leuk vond. Vandaag kunnen freelancers alleen overleven als zij zich neerzetten als merk en een visie ontwikkelen over hun marktpositie in de toekomst. Lira is daarbij belangrijk. Vanwege de bescherming van auteursrechten. Journalisten zijn druk bezig met hun vak en kritisch op anderen, maar laten zich makkelijk de kaas van het eigen brood vreten. Het is ontzettend jammer dat nog steeds veel journalisten niet bij Lira zijn aangesloten.’

Coronacrisis

‘En minstens zo belangrijk: Lira heeft na de uitbraak van Covid-19 behoorlijke sommen kunnen spenderen aan het ondersteunen van fondsen om individuele journalisten de winter door te helpen. Lira ondersteunde altijd al de NVJ en de auteursbond bij scholingsactiviteiten.’

Journalistieke ondernemers

‘De journalistiek overleeft altijd. Het blijft een noodzakelijk vak, maar ik maak me wel zorgen over veel journalisten. Uitgevers ontwikkelen zich steeds meer tot contentmanagers die journalisten uitknijpen. Aan de andere kant zijn er ook hoopgevende ontwikkelingen. Nieuwe platforms zien het licht. De Correspondent. Follow the Money. Zij zijn niet meer afhankelijk van uitgevers.’

Tekst: Bert Pots