Goed passend beeld blijft hangen en zorgt ervoor dat een tekst sneller en beter onthouden wordt. Maar wat is een goede foto of illustratie? En hoe kun je beeldsturend werken? De NVJ Academy biedt sinds dit jaar het Consult Beeldredactie aan. Docent Helena van Dun zoomt in op 8 waar- en onwaarheden over beeld en beeldgebruik.
1. Beeld is ten opzichte van tekst nog steeds een ondergeschoven kindje.
Deels waar.
‘Het beeldgebruik is enorm toegenomen en is er meer interesse onder tekstschrijvers om beeldcoördinatie te beheersen. Maar vaak is het beeld nog niet functioneel genoeg en daarmee bedoel ik dat beeld inhoudelijk kan bijdragen aan de content – dat kan meer zijn dan bijvoorbeeld een plaatje van een hark bij een verhaal over tuinieren. Ook worden beelden vaak herhaald in print of op een website. Op een homepage vind je bijvoorbeeld dezelfde foto als op de vervolgpagina en vervolgens nog een keer. Dat vind ik jammer, want die foto neemt de plek in van nieuwe informatie. Beeldgebruik kan dus veel optimaler worden toegepast.'
2. Goed functioneel beeld hoeft niet duur te zijn.
Waar.
'Wat ik in een Consult Beeldredactie helder wil maken is dat er veel meer mogelijkheden zijn dan mensen weten. Er wordt vaak gedacht dat fotografie uitbesteed moet worden. Waarom? Als de kwaliteit goed is kun je ook aan eigen beeld denken, of een collage maken, of voor opvallende typografie of graphics kiezen. Die mogelijkheden gaan we in het consult verkennen. ’Beeld moet je blijven verrassen, liever geen beeld dan ‘slecht’ beeld.’
3. Stockfotografie is lekker snel plaatjes verzamelen
Onwaar.
‘Stockfotografie wordt gekozen in verband met de kosten; een team van bijvoorbeeld fotograaf, visagist en redacteur brengt hoge kosten met zich mee. Mijn ervaring is dat goed stockbeeld zoeken heel veel werk is.'
4. Een fotograaf moet je altijd briefen.
Deels waar.
‘Een fotograaf die een titel heel goed kent, hoef je niet altijd te briefen. Wel heb ik meerdere keren gemerkt dat een redacteur de fotograaf zijn eigen gang liet gaan, met als reden “wat weet ik ervan?”. Achteraf werd niet het beeld geleverd wat de redactie voor ogen had. Daarom vind ik het belangrijk om beeldsturend te werken, zodat er optimaal beeld kan worden gemaakt dat het verhaal versterkt.’
5. De invalshoek voor beeld vindt al plaats bij de verhaalopzet.
Waar.
‘Je maakt een verhaal- én een beeldopzet. In dat proces bespreek je de invalshoek en de creatieve vertaalslag. Wat wordt er precies bedoeld en wat zie je voor je? Het zou geen punt moeten zijn als een tekst iets omgebogen wordt om een sterk beeld te kiezen dat het verhaal kracht bij zet. Zonder dat je de feiten geweld aan doet. Je doet niets af aan de tekst, je maakt een verhaal juist sterker.’
6. Tekstschrijvers kunnen meestal niet beelddenken.
Niet waar.
‘Schrijvers kunnen wel beelddenken, maar het is vaak minder ontwikkeld. Dat valt te leren. Het leuke is dat als je het beelddenken omarmt, je ook anders met teksten omgaat. Ik werd eens benaderd door een interieurtijdschrift waar de redacteuren uitgeschreven raakten – “wat moeten we nog meer vertellen?”. Ik heb toen een praktische zintuiglijke workshop bedacht met allerlei materialen uit interieurs. Zij leerden visualiseren vanuit materialen. Aan het einde vertelden de cursisten dat ze ook anders gingen schrijven.’
7. Het consult is bedoeld voor schrijvers.
Deels waar.
‘Iedereen is welkom. We richten ons op schrijvers, maar ook op mensen die al met beeld werken en zich verder willen bekwamen. Voorafgaand aan dat het consult plaatsvindt, kan de deelnemer de belangrijkste hulpvragen en behoeftes insturen, deze neem ik mee in het consult.
8. In dit consult leer je de basisprincipes van beeldredactie.
Waar.
‘We gaan het hebben over beeldcoördinatie in het algemeen, hoe krijg je het beeld wat je nodig hebt, wat is krachtig beeld, denken vanuit beeld in plaats vanuit tekst en het briefen van fotografen.
Ik train in het kijken en analyseren. Wat zie je nu echt? Hoe stap je in een beeld? Op een bepaald moment ontdek je waar de energie in een foto zit. Aan de hand van voorbeelden ontstaan er leuke discussies. Wat kies je en waarom? We kijken niet alleen in het algemeen, maar spitsten het ook toe op de specifieke vragen van de deelnemer(s).'