Hoe kunnen journalisten hun controlerende en informerende rol vanuit een onafhankelijke positie blijven vervullen en daarmee fungeren als bouwsteen in een democratie, waarmee het publiek goed geïnformeerd haar keuzes kan maken? Op deze vraag gaat Thomas Bruning dinsdagavond in tijdens het rondetafelgesprek over een weerbare democratische rechtsstaat van de Vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken.
Bijdrage NVJ aan rondetafelgesprek weerbare democratie
dinsdag 9 april 2024
Foto Peter Hilz
De journalistiek staat op meerdere manieren onder druk, stelt Thomas Bruning in zijn position paper, waarin hij ingaat op veiligheid, het pluriforme medialandschap, straffeloosheid digitale domein, en Wet Open Overheid.
Veiligheid
Journalisten worden dagelijks geconfronteerd met bedreigingen. Elke werkdag wordt er bij PersVeilig een nieuw geweldsincident gemeld. Het probleem wordt verergerd door sommige uitspraken richting de pers door partijen en Kamerleden, die daarmee aanvallen jegens de journalistiek min of meer legitimeren.
‘Het vergelijken van journalisten met rioolratten, maar ook het wegzetten van de beroepsgroep als tuig (en daar niet van terug komen) heeft een negatieve invloed op het werkklimaat. Kamerleden en zeker de fractievoorzitter van ’s lands grootste partij hebben immers uitdrukkelijk een voorbeeldfunctie. Soms hoeven maatregelen om de rechtsstaat te waarborgen helemaal geen geld te kosten. Ze vergen echter wel voortschrijdend inzicht en eenduidige correctie.’
Pluriforme medialandschap
Als tweede pijler voor de rechtsstaat noemt Bruning het pluriforme medialandschap. De concentratie van het journalistieke media-aanbod heeft forse vormen aangenomen. Acht van de twaalf grootste nieuwsmerken zijn eigendom van één partij, DPG Media (9 met de voorgenomen overname van RTL). Regionaal is Mediahuis actief in het Noorden, Limburg en Noord-Holland, in de rest van het land DPG. Tegenover deze overmacht staat regionaal en lokaal slechts één alternatief, de nieuwsvoorziening van de lokale en regionale publieke omroep.
‘Dat vraagt om politiek beleid, die de publieke omroep ongeclausuleerd en structureel steunt en deze niet probeert op inhoud te beïnvloeden of een kopje kleiner te maken. De politiek dient zich daarbij te onthouden van een oordeel over de journalistiek. Alleen dan kan de journalistiek haar opdracht binnen de rechtsstaat op onafhankelijke wijze vervullen.’
- Ga hier naar informatie over het rondetafelgesprek op 9 april 2024, de deelnemers en alle position papers
- Ga voor een uitgebreider betoog en onderbouwing op de hiervoor genoemde zaken naar de brief van 24 januari jl., die de NVJ stuurde aan de formerende partijen en informateur Plasterk stuurden.